قانون تأسیس دانشگاه بین المللی اسلامی ایران در جلسه‌ی روز دوشنبه 19 دی ماه سال 1362 مجلس شورای اسلامی تصویب گردید و در تاریخ 29 دی‌ماه سال 1362 به تأیید شورای نگهبان رسید و در واقع مبدأ و منشأ و تأسیس مؤسسه‌ای با اهداف تصریح شده در قانون مصوب سال 1362 و اساسنامه‌ی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی (30/4/77) را باید در نظر و اندیشه‌ی رهبر کبیر و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام‌خمینی(ره) جست‌و‌جو کرد. در سال 13711 مجتمع آموزش عالی دهخدای قزوین در دانشگاه ادغام شد.

مجتمع مذکور دارای دو قطعه زمین 42 و 76 هکتاری در حاشیه‌ی شمالی شهر بود که در اولی عمدتاً پروژه‌های اماکن کمک‌آموزشی و رفاهی و در دومی پروژه‌های دانشکده‌ها، سالن اجتماعات، کتابخانه و مسجد پیش‌بینی شده بود. اجرای این پروژه ها پس از ادغام با اندک تغییراتی در مشخصات آن‌ها ادامه یافت. هم‌اکنون دانشگاه دارای تعدادی خوابگاه و خانه‌ی سازمانی و یک سالن ورزشی و چند فروشگاه در زمین 24 هکتاری می‌باشد. مضافاً مرکز آموزش زبان فارسی و سرپرستی دانشجویان خارجی نیز در یک ساختمان قدیمی متعلق به مجتمع دهخدا در ساحت مذکور قرار داد.

 

اهداف اصلی تأسیس دانشگاه:

این دانشگاه به منظور معرفی فرهنگ و تمدن اسلامی که بزرگ‌ترین حامی علم و عالم در جهان است و احیای شیوه‌های تعلیمی، تربیتی و تبلیغی آن، به عنوان مؤسسه‌ی آموزشی، پژوهشی و فرهنگی زیر نظر وزارت فرهنگ و آموزش عالی با اهداف زیر تأسیس شده اشت:

1- گسترش و تحقق فرهنگ اسلامی در جهان اسلام

2- نشر فرهنگ و معرفت اسلامی در سطح بین‌المللی

3- شناساندن شخصیت‌های جهان اسلام برای تعمیق فرهنگ اسلامی

4- بهره گیری از علوم و فنون در راستای فرهنگ اسلامی

5- تربیت متخصصان متعهد به منظور خوداتکایی علمی و فرهنگی کشور اسلامی

6- کمک به گسترش تحصیلات عالی ایران

 

وضعیت کنونی دانشگاه

دانشگاه هم‌اکنون دارای 28 رشته‌ی تحصیلی در مقطع کارشناسی، 12 رشته‌ی تحصیلی در مقطع کارشناسی ارشد و 166 نفر عضو هیئت علمی است و تعداد دانشجویان در مقطع کارشناسی 2743 نفر و در مقطع کارشناسی ارشد 267 نفر می‌باشد و همه‌ساله بین 280 تا 300 نفر از دانشجویان خارجی در مرکز زبان فارسی پذیرش می‌شوند.

طی برنامه‌ی اجرایی چهار ساله دانشگاه در آینده‌ی نزدیک، مجموعاً 5 رشته‌ی جدید کارشناسی و 17 رشته در مقطع کارشناسی ارشد و 5 رشته در مقطع دکتری به رشته‌های دانشگاه افزوده خواهد شد.

هم‌اکنون 500 دانشجوی خارجی از حدود 55 کشور جهان در 22 رشته‌ی تحصیلی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در این دانشگاه مشغول به تحصیل می باشند و در کل کشور حدود 1500 دانشجوی خارجی در دانشگاه‌های تهران، اصفهان، شیراز، مشهد، تبریز، قم، اهواز و رشت در بیش از یکصد رشته‌ی تحصیلی و مقاطع مختلف تحصیل می نمایند که از این تعداد حدود 1100 نفر در رشته‌های علوم انسانی و فنی و مهندسی و حدود 400 نفر در رشته‌های گروه علوم پزشکی به تحصیل اشتغال دارند

دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1328 هجری شمسی با تبدیل آموزشگاه عالی بهداری به دانشکده پزشکی، تأسیس شد و با صدور مجوز ایجاد دانشکده ادبیات و علوم انسانی در سال 1335 رسماً فعالیت خود را آغاز نمود.

به تدریج با رشد و گسترش فرهنگ و آموزش عالی در کشور دانشکده‌های الهیات، علوم پایه، علوم تربیتی و روانشناسی، کشاورزی و مهندسی در این دانشگاه تأسیس شد. آموزشکده کشاورزی شیروان نیز در سال 1363 به این مجموعه افزوده شد.

در سال 1366 در پی تصمیم هیئت محترم دولت مبنی بر تفکیک وزارت فرهنگ و آموزش عالی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، دانشگاه مشهد نیز به دو دانشگاه علوم پزشکی و فردوسی مشهد تقسیم شد. در ادامه روند گسترش آموزش عالی در سال 1367 دانشکده علوم اداری و اقتصادی، در سال 1370 دانشکده دامپزشکی، در سال 1373 واحد نیشابور و دانشکده تربیت بدنی و علوم ورزشی و در سال 1375 دانشکده علوم ریاضی به واحدهای آموزشی دانشگاه فردوسی افزوده شدند.

دوره شبانه دانشگاه فردوسی مشهد نیز از سال 1369 با پذیرش دانشجو در رشته‌های زبان و ادبیات فارسی، زبان و ادبیات عرب، زبان و ادبیات فرانسه، جغرافیا علوم اجتماعی، فقه و مبانی حقوق اسلامی و علوم قرآن و حدیث آغاز به فعالیت نمود.

دانشگاه فردوسی به لحاظ قدمت، سومین دانشگاه کشور و بزرگ‌ترین مرکز آموزش عالی در منطقه شمال شرق محسوب می‌شود و از اعتبار و موقعیت ویژه‌ای در این منطقه و در کنار کشورهای همسایه برخوردار است و هم اکنون با بیش از 15000 دانشجو و 640 عضو هیئت علمی و 2000 کارمند، فعالیت علمی و آموزشی و پژوهشی گسترده‌ای دارد. در حال حاضر این دانشگاه سالانه بیش از 3000 دانشجوی دختر و پسر برای تحصیل در حدود 140 رشته تحصیلی در مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری می‌پذیرد که در مقایسه با آمار پذیرش دانشجو قبل از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی ایران افزایش بیش از دو برابر را نشان می‌دهد.

دانشگاه فردوسی سالانه قریب به 2500 دانش‌آموخته در چهار مقطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری دارد. امید است این افراد و دانش‌آموختگان آینده دانشگاه، بتوانند منشأ خدمات ارزنده‌ای به جامعه و میهن اسلامی باشند.

مي‌تواند يک گيره لباس 7 متري باشد که درست در وسط شهر فيلادلفيا در سال 1976 قد علم کرده است يا پيکره يک روحاني که در 1850 سال قبل از ميلاد در مصر باستان متولد شده است و شايد هم سواري در حال فرياد زدن باشد که به ارتفاع 34 سانتي‌متر در سال 1505 ميلادي خلق شده است. آري! آنها مي‌توانند به هر شکل و هر اندازه‌اي باشند و از هر جنسي ساخته شوند؛ از سنگ و عاج و چوب و برنز گرفته تا تکه‌هاي فلز و اجزاي دور ريختني ماشين و موتورسيکلت و دوچرخه .اما با همه اين تفاوت‌ها،‌نام همه آنها مجسمه است و حرف اصلي همه آنها نيز يک چيز است. همه آنها مي‌گويند که مجسمه يک سفر است، سفري از زندگي روزمره به سوي احساس و انديشه، به سوي زيبايي و مهمتر از همه به سوي گفتگوي تمدن‌ها،‌ فرهنگ‌ها و انديشه‌هاي مختلف و متفاوت با يکديگر. به عبارت ديگر هر مجسمه بيانگر يک انديشه، فرهنگ و تمدن است. فرهنگ و انديشه‌اي که گاهي اوقات از وراي قرن‌ها با انسان سخن مي‌گويد و اين نشان مي‌دهد که هنر مجسمه‌سازي راهي مناسب براي بيان و اشاعه فرهنگ و انديشه انساني است.امروزه براي فراگيري ريشه‌اي و بنيادي اين هنر مثل ساير هنرها، نياز به تحصيلات دانشگاهي است. در کشور ما نيز رشته مجسمه‌سازي به عنوان يکي از رشته‌هاي گروه آزمايشي هنر ارائه مي‌شود.در تعريف مجسمه مي‌توان گفت که هر شيئي‌ که‌ قسمتي‌ از فضا را اشغال‌ مي‌کند به‌ آن‌ حجم‌ يا مجسمه‌ مي‌گويند و رشته‌ مجسمه‌سازي‌ رشته‌اي‌ است‌ که‌ به‌ صورت‌ آکادميک‌ اين‌ هنر را به‌ دانشجويان‌ آموزش‌ مي‌دهد؛ يعني‌ دانشجويان‌ اين‌ رشته‌ پس‌ از مطالعه‌ مباني‌ عمومي‌ شامل‌ نقاشي‌، عکاسي‌، آشنايي‌ با طراحي‌ و چاپ‌ و رنگ‌، دروس‌ تخصصي‌ را مطالعه‌ مي‌کنند که‌ اين‌ دروس‌ شامل‌ طراحي‌ در هنر مجسمه‌سازي‌، آشنايي‌ با موزه‌ها و کارگاه‌هاي‌ حجم‌، نقش‌ برجسته‌، سفال‌، طراحي‌ و ساخت‌ سکه‌ مي‌شود. در اين‌ رشته‌ دانشجويان‌ در آغاز الفباي‌ حجم‌ و مجسمه‌سازي‌ را فرا مي‌گيرند و در مرحله‌ بعد نسبت‌ به‌ طبيعت‌ شناخت‌ پيدا مي‌کنند و ياد مي‌گيرند که‌ چگونه‌ از طبيعت‌ براي‌ ساخت‌ مجسمه‌ الهام‌ بگيرند و سپس‌ از طبيعت‌ عبور کرده‌ و آن‌ را پالايش‌ مي‌کنند و در نهايت‌ ترکيب‌ مي‌کنند و ماده‌ جديد به‌ دست‌ مي‌آورند.

توانايي‌هاي‌ لازم‌ :
دانشجوي‌ مجسمه‌سازي‌ بايد عاشق‌ اين‌ هنر باشد براي‌ مثال‌ وقتي‌ با مواد مجسمه‌سازي‌ برخورد مي‌کند، به‌ هيجان‌ بيايد يا اگر با يک‌ مجسمه‌ برخورد مي‌کند، شيفته‌وار جذب‌ آن‌ گردد.همچنين‌ لازم‌ است‌ که‌ طراحي‌ را به‌ خوبي‌ آموخته‌ و توان‌ آن‌ را داشته‌ باشد که‌ از خود بگذرد چرا که‌ اگر انسان‌ از خود نگذرد، نمي‌تواند رازهاي‌ طبيعت‌ را کشف‌ کند و کار جديدي‌ ارائه‌ دهد. همچنين‌ دانشجوي‌ مجسمه‌سازي‌ بايد وقت‌ زيادي‌ را به‌ تمرين‌ و کار مداوم‌ اختصاص‌ دهد و از روابط‌ اجتماعي‌ خوبي‌ برخوردار باشد تا بتواند با بازار کار ارتباط‌ برقرار کند.

موقعيت‌ شغلي‌ در ايران :
هنرمند وظيفه‌اش‌ کار کردن‌ و خلق‌ کردن‌ است‌ و هنرمند مجسمه‌ساز نيز بايد با اين‌ هدف‌ وارد رشته‌ مجسمه‌سازي‌ شود نه‌ اين‌ که‌ بخواهد پس‌ از فارغ‌التحصيلي‌ شغل‌ راحت‌ و بي‌دغدغه‌اي‌ پيدا کند. البته‌ اگر فارغ‌التحصيل‌ اين‌ رشته‌ کار کند و آثار خود را در نمايشگاه‌ها و آتليه‌ها ارائه‌ دهد، مشکل‌ مالي‌ نخواهد داشت‌. از سوي‌ ديگر فارغ‌التحصيل‌ اين‌ رشته‌ مي‌تواند در ساير رشته‌هاي‌ هنري‌ نيز فعاليت‌ کند. مثلاً وارد معماري‌ داخلي‌ شود و نقش‌ برجسته‌هاي‌ عظيم‌ درست‌ کند يا در هنر گرافيک‌ فعاليت‌ نمايد.

درس‌هاي اين رشته در طول تحصيل :
دروس‌ پايه‌:
مباني‌ هنرهاي‌ تجسمي‌ ، طراحي‌ پايه‌ ، هندسه‌ ، کارگاه‌ چاپ‌هاي‌ دستي‌، کارگاه‌ نقاشي‌ عمومي‌ ، کارگاه‌ مواد و روش‌هاي‌ ساخت‌، تجزيه‌ و تحليل‌ و نقد آثار هنري‌ ، هنر و تمدن‌ اسلامي‌ ، آشنايي‌ با هنر در تاريخ‌ ، آشنايي‌ با موزه‌ها، تاريخ‌ عمومي‌ حجم‌سازي‌ ، آشنايي‌ با هنرهاي‌ سنتي‌ .
دروس‌ اصلي‌ و تخصصي‌:
نقش‌ برجسته‌، کارگاه‌ مجسمه‌سازي‌ تخصصي‌ ، فرم‌ و فضا ، رابطه‌ مجسمه‌سازي‌ با محيط‌ ، کارگاه‌ مجسمه‌سازي‌ عمومي‌ ، آشنايي‌ با فنون‌ قالبگيري‌، کارگاه‌ طراحي‌ تخصصي‌ ، کارگاه‌ برنزريزي‌ ، کارگاه‌ سراميک‌ ، آشنايي‌ با طرح‌ و ساخت‌ سکه‌، تجزيه‌ و تحليل‌ و نقد آثار مجسمه‌سازي‌، طرح‌ جامع‌ مجسمه‌سازي‌ ، عکاسي‌ ، کارگاه‌ ارتباط‌ تصويري‌ ، پروژه‌.

هدف:

آيا مي توان درها را به روي خود بست و به همه ملت ها پشت كرد و از پيشرفت و سازندگي سخن گفت؟ آيا مي توان بدون شناخت زبان انگليسي كه زبان بين المللي است، از تمدن و فرهنگ اقوام و همچنين پيشرفت هاي علمي و فرهنگي و تحولات ادبي و هنري جهانيان آگاهي يافت؟ و آيا مي توان ارزش مطالعه آثار اديبان بزرگي چون شكسپير، مولير، ديكنز و پروست و صدها فيلسوف و انديشمند جهان را انكار كرد؟

اينجاست كه بايد بر اهميت رشته هاي زبان هاي خارجه و به خصوص دو رشته زبان انگليسي و ادبيات و مترجمي زبان انگليسي مهر تاييد زد، دو رشته اي كه ما در اين بخش به معرفي آنها مي پردازيم با ذكر اين نكته كه رشته هاي زبان هاي خارجه از بين تمامي داوطلبان آزمون سراسري دانشجو مي پذيرد.

زبان و ادبيات انگليسي

در رشته زبان و ادبيات انگليسي طي سه ترم، دروس پايه كه شامل خواندن، نگارش و مكالمه است، آموزش داده مي شود تا دانشجو با مسائل اساسي زبان آشنا گشته و آماده مطالعه دروس تخصصي خود گردد. كه دروسي شامل ادبيات انگليسي (درآمدي بر ادبيات، فنون و صناعات ادبي، تاريخ ادبيات، شعر، رمان و نمايشنامه انگليسي)، ترجمه (ترجمه متون ساده و ادبي)، زبان شناسي و روش تدريس و آزمون سازي مي شود.

دروس رشته زبان و ادبيات انگليسي به چهار بخش اصلي انگليسي عمومي، زبان شناسي، روش تدريس و ادبيات تقسيم مي شود كه در بخش انگليسي عمومي بر روي دستور زبان، دامنه لغت و روش هاي خواندن كار مي‌شود تا دانشجو بتواند براي خواندن هر متني تبحر لازم را پيدا كند.

در بخش زبان شناسي نيز اصول آواشناسي و ساختارهاي زباني و چگونگي شكل گيري آنها آموزش داده مي شود و در نتيجه دانشجو نسبت به ساختار زبان حساس تر شده و تشخيص مي دهد زباني كه صحبت مي كند داراي چه ريشه ها و پايه هايي است و اين باعث بالا رفتن دقت فكري او مي شود.

دروس مربوط به روش تدريس و آزمون سازي نيز به دانشجويان روش اي نوين تدريس زبان انگليسي را مي آموزد و بالاخره دروس بخش ادبيات، اطلاعات دانشجويان را نسبت به فرهنگ انگليسي زبانان وسعت مي بخشد چرا كه بخش اصلي فرهنگ يك ملت در ادبيات آن منعكس مي شود و در نتيجه وقتي با ادبيات قومي آشنا شويم، با فرهنگ آن قوم آشنا خواهيم شد. در ضمن دانشجويان اين گرايش در 8 واحد با ترجمه ساده و ادبي متون زبان انگليسي آشنا مي شوند.

برخلاف تصور عامه مردم، ما در دانشگاه با الفباي زبان انگليسي آشنا نمي شويم بلكه دانشجوي اين رشته پيش از ورود به دانشگاه بايد هم انگليسي بفهمد و هم به اين زبان سخن بگويد. و سپس در اينجا با سير ادبيات انگليسي و يا نقد ادبي كه از افلاطون شروع مي شود تا دوره معاصر ادامه مي يابد، آشنا شود. يعني ما در اينجا از زبان انگليسي به عنوان ابزاري براي ياد گرفتن ادبيات انگليسي استفاده مي كنيم.

مترجمي زبان انگليسي

در گذشته شعار اصلي دانشگاه و دانشگاهيان اين بود كه: "علم قدرت است." اما اكنون به اين نتيجه رسيدند كه: "ترجمه قدرت است."

با كمي دقت مي توان به حقيقت اين سخن كه چندي پيش در سمينار يكي از دانشگاههاي انگلستان مطرح گرديد، پي برد. چرا كه هر كشوري براي ارتباط سياسي، اجتماعي، اقتصادي، علمي، فرهنگي و حتي مذهبي با كشورهاي ديگر نياز به مترجماني قدرتمند و متبحر دارد. و اين مساله در ارتباط با زبان انگليسي اهميت بيشتري پيدا مي كند چون انگليسي زبان مادري حداقل 12 يا 13 كشور جهان است و به عنوان يك زبان بين المللي شناخته شده است.

دروس رشته مترجمي زبان انگليسي به سه بخش دروس عمومي، تخصصي پايه و تخصصي اصلي تقسيم مي شود كه دروس عمومي و تخصصي پايه بين دو رشته زبان و ادبيات انگليسي و مترجمي زبان انگليسي مشترك است و دروس تخصصي اصلي مجزا مي باشد. يعني دانشجويان رشته مترجمي در اين بخش، انواع دروس ترجمه مثل ترجمه انفرادي، ترجمه پيشرفته، ترجمه متون ادبي و اصول و روش ترجمه را مي گذرانند و دانشجويان زبان و ادبيات انگليسي شعر، ادبيات نمايشي، رمان و تاريخ ادبيات انگليسي را مطالعه مي كنند.

در ضمن لازم است گفته شود كه حتي در بخش دروس تخصصي اصلي نيز واحدهاي مشتركي بين دو رشته وجود دارد كه از جمله مي توان به زبان شناسي اشاره كرد.

در ترم هاي اول اين رشته، چارچوب اوليه ترجمه و تفاوت زبان ها به دانشجويان آموزش داده مي شود و تئوري ترجمه به ساده ترين وجه مطرح مي گردد. در ترم هاي آخر نيز انواع تئوري هاي ترجمه مطرح شده و يك نگرش نظري كلي در مورد ترجمه به دانشجويان داده مي شود و همچنين دانشجويان به مرور ترجمه جملات كوتاه و بلند و سپس جملات پيچيده و مركب و يا بندهاي طولاني و بالاخره ترجمه متون ادبي و يا متوني كه داراي محتواي سنگيني هستند مي پردازند. در ضمن دانشجويان اين رشته با مطالعه درس زبان شناسي، ساختار زبان انگليسي را به جاي ياد گرفتن، لمس مي كنند. و به همين دليل سريع تر و مطلوب تر از زباني به زبان ديگر گذر كرده و قادر به ترجمه كتبي يا شفاهي زبان مي گردند.

توانايي هاي مورد نياز

همانطور كه يك دانشجوي زبان و ادبيات فارسي، پيش از ورود به دانشگاه زبان فارسي را آموخته و با ادبيات آن آشنا است و در دانشگاه به تجزيه و تحليل زبان فارسي (زبان شناسي، دستور زبان و اصول نگارش و ويرايش) و ادبيات (سبك شناسي، صنايع ادبي، انواع ادبي، متون نظم و نثر كلاسيك و تاريخ ادبيات) مي پردازد. دانشجوي زبان انگليسي نيز نبايد دانشگاه را محلي براي آموزش ابتدايي زبان بداند، بلكه بايد پيش از ورود به دانشگاه با زبان انگليسي آشنايي كامل داشته و سپس در دانشگاه با ادبيات و يا مترجمي زبان انگليسي آشنا گردد. اما متاسفانه بسياري از دانشجويان اين دو رشته، هنگام ورود به دانشگاه آمادگي لازم را ندارند و به قول يكي از اساتيد حتي سه دقيقه نمي توانند انگليسي صحبت كنند و يا بدون ده ها غلط ساختاري و واژگاني متني ساده را به انگليسي بنويسند.

مشكل عمده دانشجويان زبان انگليسي در بدو ورود به دانشگاه اين است كه آن ها تاكنون زبان را به صورت نظري ياد گرفته اند نه عملي. يعني از گرامر انگليسي اطلاع دارند اما نمي توانند به اين زبان صحبت كنند. به همين دليل اساتيد ناگزيرند طي سه ترم اول، دروس پايه زبان شامل خواندن، نگارش و مكالمه را آموزش دهند و سپس وارد دروس اصلي و اختصاصي زبان و ادبيات انگليسي شوند.

دانشجوي مترجمي انگليسي بايد در بدو ورود به دانشگاه تسلط كاملي به زبان انگليسي داشته باشد و سپس وارد اين رشته گشته و در دانشگاه با اصول و روش ترجمه يا زبان شناسي آشنا گردد. همچنين يك دانشجوي مترجمي بايد به زبان فارسي تسلط كامل داشته باشد چون ترجمه از هر زباني به زبان فارسي علاوه بر مهارت در زبان انگليسي به مهارت بيشتري در زبان و نگارش فارسي نياز دارد.

البته صرف دانستن دو زبان، انسان را مترجم نمي كند بلكه بايد دانشجو اطلاعات عمومي خوبي داشته باشد. مثلاً نمي شود چيزي از فلسفه ندانست و يك كتاب فلسفي را ترجمه كرد و يا بدون اطلاع از زندگي، افكار و دوران تاريخي يك نويسنده، يكي از كتابهايش را ترجمه نمود. هر دانشجويي كه اطلاعات عمومي خوبي داشته باشد، در اين رشته موفقتر است. چون دانشجوي اين رشته گاه مجبور مي شود متن هاي پيچيده و سنگيني را در زمينه هاي مختلف ترجمه كند، بنابراين بايد با علوم مختلف آشنا باشد. همچنين بايد به هدفي كه به خاطر آن زبان انگليسي را فرا مي گيرد، خيلي علاقه مند باشد تا در دوران تحصيل با تكيه بر علاقه خويش، سختيها و مشكلات را پذيرا شده و با پشتكار و تلاش موفق گردد.

گرايش هاي مقطع ليسانس:

دبيري زبان انگليسي

زبان و ادبيات انگليسي

مترجمي زبان انگليسي

وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر: (كارشناسي ارشد و ...)

دبيري زبان انگليسي: در دوره كارشناسي ارشد، دانشجوي زبان انگليسي مي تواند در گرايش آموزش زبان انگليسي به تحصيلات خود ادامه دهد. در اين مقطع هر دانشجو الزاماً بايد 32 واحدي را بگذراند كه 4 واحد آن به پايان نامه تحصيلي (رساله) اختصاص دارد. گذراندن واحدهاي تخصصي تدريس زبان انگليسي (نظري، عملي) زبان شناسي و نيز روان شناسي به دانشجويان اين امكان را مي دهد تا با پشتوانه علمي كافي در زمينه تدريس موفق باشد. در دوره دكتري آموزش زبان انگليسي، پس از پذيرفته شدن در آزمون سراسري آن، هر دانشجو بايد نزديك به 35 واحد درسي را بگذراند. تقريباً نيمي از اين تعداد واحدها به رساله پايان تحصيلي اختصاص دارد.

گرايش هاي مختلف كارشناسي ارشد و دكتري در رشته زبان انگليسي: فارغ التحصيلان هر يك از گرايشهاي مختلف مجموعه زبان انگليسي در مقطع كارشناسي (مترجمي زبان انگليسي، دبيري زبان انگليسي، ادبيات انگليسي) مي توانند در مقطع كارشناسي ارشد (فوق ليسانس) در هر يك از گرايش هاي زبان شناسي، آموزش زبان انگليسي و يا ادبيات انگليسي به ادامه تحصيلات خود بپردازند.

در مقطع دكتري، امكان ادامه تحصيل در داخل كشور در گرايشهاي زبان شناسي و آموزش زبان انگليسي وجود دارد.

تواناييهاي فارغ التحصيلان مقاطع كارشناسي ارشد و دكتري

توجه به جنبه هاي نظري، عملي و علمي در مقاطع تحصيلات تكميلي (كارشناسي ارشد و دكتري)، اين امكان را براي فارغ التحصيلان فراهم مي آورد تا با پشتوانه علمي كافي و آشنايي كامل با شيوه هاي تدريس زبان انگليسي و با در نظر گرفتن روان شناسي تدريس، هر چه صحيح تر و مناسب تر به تدريس زبان انگليسي در سطوح مختلف مبتدي، متوسط و پيشرفته مشغول گردند.

جذب فارغ التحصيلان مقاطع تحصيلات تكميلي در محيط هاي كار

با توجه به اين كه فارغ التحصيلان مقاطع تحصيلات تكميلي از دانش نظري- عملي بيشتري نسبت به فارغ التحصيلان مقطع كارشناسي برخوردارند، از اين رو، ضمن آن كه مي توانند در تمام محل هاي جذب فارغ التحصيلان كارشناسي مشغول به كار شوند، امكان همكاري در دانشگاهها و ساير مراكز علمي و پژوهشي به عنوان عضو هيات علمي نيز براي آنان ميسر مي گردد.

آينده شغلي، بازار كار، درآمد

به ياد دارم يكي از دوستان كه به زبان انگليسي بسيار علاقه مند بود، هنگام انتخاب رشته دانشگاهي مي گفت: "با اين كه زبان انگليسي را خيلي دوست دارم اما حاضر نيستم كه به عنوان يك رشته دانشگاهي آن را انتخاب كنم. چون آنچه را كه دانشجوي زبان انگليسي در دانشگاه مي آموزد، مي توان در آموزشگاههاي آزاد زبان انگليسي نيز ياد گرفت و در نهايت نيز كارايي و فرصت شغلي يك ليسانس زبان انگليسي با فردي كه در موسسه هاي فوق آموزش ديده و مدرك FCE و TOEFL گرفته است، فرقي ندارد."

آنچه كه علاقه مندان در آموزشگاههاي آزاد زبان مي آموزند تنها زبان پايه است و تازه همان زبان پايه را نيز در حد كمال آموزش نمي بينند. براي مثال در دانشگاه نگارش در حد گسترده تري آموزش داده مي شود. و مهم تر اين كه در دانشگاه دانشجو ديد خاصي نسبت به ادبيات انگليسي و يا نقد ادبي پيدا مي كند و يا در زمينه ترجمه متون متبحر مي شود، قسمتهايي كه در بيرون دانشگاه اصلاً آموزش داده نمي شود و به همين دليل فرصت هاي شغلي يك ليسانس زبان و ادبيات انگليسي با يك فارغ التحصيل آموزشگاههاي آزاد كاملاً متفاوت است.

فردي كه در موسسه هاي آزاد آموزش ديده است، فقط انگليسي عمومي را آموخته اما يك فارغ التحصيل دانشگاه با زبان شناسي و روش تدريس آشنا است و در نتيجه در تدريس زبان انگليسي بسيار موفق تر است. همچنين چون روش تحقيق را به طور علمي فراگرفته است و با زبان و ادبيات انگليسي نيز به خوبي آشنا است، بعد از فارغ التحصيلي در هر رشته اي كه مطالعه و تحقيق كند، در صورت علاقه مندي موفق خواهد شد.

دانشجوي خوب اين رشته مي تواند يك فارغ التحصيل موفق باشد و در نتيجه فرصت هاي شغلي زيادي دارد. براي مثال مي تواند جذب صدا و سيما، خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران، وزارت جهاد سازندگي و وزارت امور خارجه شده و يا در سازمان ها و موسسات خصوصي كه با خارج از كشور ارتباط دارند و نيازمند به مترجم هستند، فعاليت كند.

يك فارغ التحصيل ادبيات انگليسي نيز مي تواند در حوزه كاري خود به ترجمه بپردازد، يعني متون ادبي از جمله داستان يا شعر را ترجمه كند. البته چون دانشجوي ادبيات انگليسي به اندازه كافي دروس ترجمه را نمي گذراند، بايد علاوه بر درسهاي خود به صورت آزاد از كلاس هاي ترجمه رشته مترجمي زبان انگليسي نيز استفاده كند.

كشور ايران با جمعيت حدود 70 ميليون كه 48 ميليون نفر از آنها باسواد هستند، كمتر از 1500 كتابخانه عمومي دارد كه تعداد كتاب بهترين و بزرگ ترين آن ها به زحمت به 500 هزار جلد مي رسد. اين در حالي است كه كشور همسايه ی ما، آذربايجان، با جمعيت حدود 60 درصد جمعيت ايران 000/10 كتابخانه دارد و در كشورهاي پيشرفته يك كتابخانه براي شروع كار بايد 600 تا 700 هزار جلد كتاب داشته باشد.
البته در كشور ما جمعيت استفاده كننده از همين حداقل امكانات نيز بسيار اندك است و كتابخانه ها در ايران فعاليت چشمگيري ندارند. در واقع كشور ما با اين كه زماني مهدتمدن و دانش بوده و بزرگ ترين كتابخانه هاي عالم و نفيس ترين كتب را داشته است اكنون در زمينه كتاب و كتابخواني دچار فقر فرهنگي است و كتابخانه ها، مراكزي ساكن و ساكت هستند كه فقط در دوران امتحانات دانش آموزان يا دانشجويان، قرائت خانه آنها شلوغ مي شود.
بدون شك يكي از علل اصلي اين مشكل، نبود كتابداران متخصص و علاقمند در كتابخانه هاي كشور است. كارشناساني آگاه، باتجربه و تحصيل كرده كه توانايي ارزيابي نيازهاي كتابخانه واحد مطبوع خود را داشته باشند و در جريان انتشار كتابهاي جديد و خريد كتاب هاي مناسب قرار گيرند. اين افراد بايد قادر به سازماندهي منابع بوده، با فهرست نويسي مناسب امكان دست يابي مراجعه كننده به كتابهاي مورد نظر را فراهم آورند و افراد خاص مانند معلولان، نابينايان و سالمندان نيز بتوانند از امكانات موجود در كتابخانه بخوبي استفاده كنند و در نهايت بايد وضعيتي فراهم آيد كه احساس نياز براي مراجعه افراد به كتابخانه ايجاد شود. هدف رشته كتابداري و اطلاع رساني كه در دانشگاهها و مراكز آموزش عالي كشور ما ارائه مي شود، تربيت همين دسته از متخصصان است.
كتابخانه به منزله نهادي اجتماعي در نظر گرفته مي شود كه از پنج قسمت تشكيل شده است. اين پنج بخش عبارتند از :

1- بخش انتخاب و تهيه منابع كه بايد با نياز مراجعه كننده و امكانات منطقه اي هماهنگ باشد

2- بخش فهرست نويسي براي استفاده بهينه مراجعه كننده از منابع موجود در كتابخانه

3- بخش امانت

4- بخش مرجع

5- بخش حفظ و نگهداري منابع.
در اين ميان، كتابداري مجموعه فعاليت هايي است كه فردي به عنوان كتابدار و شبكه اي به عنوان كتابداري انجام مي دهد تا فرآورده هايش يعني كتاب، نشريه، مجله فيلم، صفحه موسيقي و ديسك هاي كامپيوتري به دست مراجعه كننده برسد. به عبارتي كتابداري حلقه واسط بين بازار مصرف اطلاعات و توليد اطلاعات است.
كتاب داراي دو معني است: يكي معناي محدود و دامنه اي بسته كه همان اوراق مكتوب به هم پيوسته و جلد شده است و اصطلاحاً به آن «صورت گوتنبرگي » مي گويند، و ديگري معناي گسترده آن است، كه به هر اثري كه به گونه اي ثبت و ضبط شده باشد گفته مي شود. از اين ديدگاه، نوار صفحه، لوح فشرده و حتي آنچه در اينترنت قابل دسترسي است "كتاب" تلقي مي شود.
پسوند "داري" در كتابداري نيز به معناي اداره كردن و مديريت كردن كتاب در همان معناي گسترده آن است. بنابراين كتابداري به سامان دادن كتاب مي پردازد. اما اين سامان دادن كتاب به چه معنا است؟ بايد گفت كه هيچ اثري با اين هدف تهيه و تدوين نمي شود كه به همان صورت منفعل و ايستا باقي بماند. بلكه هدف آن است كه دانش و اطلاعي را به ديگران انتقال دهد. در اين ميان، سامان دادن كتاب به معناي آماده كردن آن براي دستيابي آسان و سريع مي باشد.

كتابداري داراي دو عنصر اساسي "كتاب" (با همان معناي وسيع) و ديگري "انسان" (به عنوان موجودي خواننده يا داننده كار) است و رشته كتابداري هموار كردن مسير ارتباط ميان دو عنصر كتاب و استفاده كننده از كتاب مي باشد. براي آن كه بتوانيم اين ارتباط را امكان پذير كنيم، بايد چگونگي پيوند ميان آن دو را نيز بياموزيم. تمام دروس پايه و اختصاصي در رشته كتابداري (خصوصاً دوره كارشناسي) بر اساس همين سه وظيفه تدوين شده است. يعني دانشجوي اين رشته منابع و متون را مي شناسد، از ويژگي انواع مواد انتشار يافته آگاه مي گردد، محتواي آنها و چگونگي تبديل انديشه هاي موجود در ذهن نويسنده به پديده اي عيني و قابل شناسايي را درك مي كند و قابليت ها و توانايي هاي رسانه هاي گوناگون از قبيل كتاب (به معناي محدود)، مجله، روزنامه، نوار، لوح فشرده، اينترنت و مانند آنها را درمي يابد.
از سوي ديگر دروسي نيز در برنامه اين رشته هست كه براي شناخت انسان، چگونگي شكل گيري دانش و معرفت افراد در ذهن آنان، تاثير محيط، فرهنگ و جامعه، برداشته ها و باورهاي آنان قابل استفاده باشد بايد مراجعان را به درستي بشناسيم، با محيط فرهنگي آنها آشنا باشيم و نيازهاي اطلاعاتي آنها را تشخيص دهيم.
البته دانستن ويژگي هاي كتاب و خواننده به تنهايي براي انجام وظيفه كتابدار كفايت نمي كند. براي اين كار لازم است با فرآيند ارتباط آگاه باشيم و بدانيم در چه شرايطي ارتباط آسان مي شود و تحت چه شرايطي دچار اختلال مي گردد. پس لازم است كه با حوزه ارتباطات نيز كم و بيش آشنا باشيم. به همين دليل سه ضلع مثلث، كتاب، خواننده و ارتباط طي ساليان موضوع مطالعه پژوهش علاقمندان بوده، آثاري كه از اين مطالعات برجاي مانده، دستمايه مناسبي براي برنامه هاي درسي رشته كتابداري است.

به جرات مي توان گفت كه از جمله عوامل پيشرفت مسلمانان در سده هاي اوليه در زمينه هاي علمي و فرهنگي، به توجه آنان به كتاب و كتابخانه ارتباط داشته است. چرا كه همواره جمع آوري كتب سودمند و مفيد و به عبارت ديگر كتابخانه هاي عظيم، نشانه ترقي و پيشرفت يك ملت و جلوه واقعي توجه آنها به علم و دانش است. اما امروزه با وجود آن كه ما در عصر ارتباطات و خانواده جهاني به سر مي بريم، توجه لازم به كتابخانه ها كه مركز اصلي اطلاع رساني هستند، نمي شود و نقش مهم و با ارزش كتابخانه را در حد مخزن كتاب، و كتابدار را در حد امانت دهنده كتاب پايين آورده ايم. هدف رشته كتابداري اين است كه كتابخانه ها جايگاه واقعي خود را به دست آورده، باعث رشد فرهنگي جامعه شوند.
گفتني است كه رشته كتابداري در مقطع كارشناسي داراي دو گرايش "علوم انساني" و "علوم پايه" است كه دانشجويان گرايش علوم انساني دروسي در زمينه مباني علم حقوق، جغرافياي شهري، اقتصاد، تاريخ اديان و مديريت مطالعه مي كنند و دانشجويان گرايش علوم پايه در زمينه رياضيات، فيزيك، شيمي، آمار، زمين شناسي و فيزيولوژي اطلاعات پايه را به دست مي آورند.

توانمندي ها و ويژگي هاي لازم
شغل كتابداري در كشور ما به عنوان يك شغل كم زحمت و بي دردسر شناخته مي شود. زيرا در ذهن بسياري از افراد، تصور يك كتابدار مساوي است با فردي كه بيشتر ساعت كار خود را به استراحت يا گفتگو با دوستان و همكاران مي گذارند و گاه نيز كتابي را به مراجعه كنندگان امانت مي دهد و نام آن را در دفتري ثبت مي كند. اما حقيقت امر اين است كه يك كتابدار متخصص و علاقمند در ساعات كار، فردي فعال و پويا است و تمامي وقت او صرف مطالعه، تحقيق و برقراري ارتباطي سازنده با مراجعه كنندگان مي شود. به همين دليل دانشجوي اين رشته بايد خود را براي كاري پر از فعاليت و تحقيق جهت كسب دانش بيشتر آماده سازد.
رشته كتابداري با دانش اندوزي سر و كار دارد. بنابراين هر فردي كه دامنه مطالعات او گسترده تر باشد، قابليت پيشرفت بيشتري در اين رشته دارد، فردي كه از همه كس و همه چيز بياموزد و آموخته ها را در كار خود به كار برد. زيرا قناعت به دانسته هاي موجود و خود را بي نياز از ارتقاء و بهبود دانش و معرفت دانستن، آفتي خطرزا براي رشته كتابداري است. فراگيري آهسته و پيوسته و شكيبايي و بردباري در برخورد با اطرافيان و پرسش كنندگان نيز دو ويژگي عمده است كه دانشجويان اين رشته بايد در خود بپرورانند و بايد بتوانند با مردم ارتباط برقرار كنند. همچنين اصرار بر تحميل نظرات خود به ديگران و خودداري از شنيدن و تحليل كردن آراء آنان، كتابدار را به تدريج در چارچوب بسته بدون روزنه اي محبوس مي كند و سبب مي شود كه نه ديگران تاب تحمل او را داشته باشند و نه او بتواند ديگران را تحمل كند. پس سعه صدر، بردباري، عطش دانستن و فهميدن، تلاش براي ارتباط سازنده با ديگران از جمله ويژگي هاي كسي است كه مايل است به عرصه كتابداري راه يابد و در مسئوليت هاي شغلي خود نيز كامياب باشد.
اين رشته از بين داوطلبان هر سه گروه آزمايشي رياضي و فني، علوم تجربي و علوم انساني دانشجو مي پذيرد.

آينده شغلي و بازار كار

با توجه به پيشرفت سريع جوامع انساني و افزايش ميزان انتشارات در زمينه هاي مختلف دانش بشري، ايجاد و گسترش كتابخانه ها امري الزامي است. از اين رو كتابداري يكي از رشته هايي است كه چشم انداز فرصت هاي شغلي آن بسيار روشن است. كتابخانه هاي عمومي در سراسر كشور و كتابخانه هاي مدارس مقاطع مختلف هنوز چشم به راه كتابداراني است كه دوره هاي دانشگاهي را طي كرده باشند. بخش اعظم فرصت هاي شغلي كتابخانه هاي دانشگاهي و تخصصي و مراكز اطلاع رساني نيز هنوز آماده پذيرش فارغ التحصيلان اين رشته است.

در نبود فارغ التحصيلان اين رشته، كارشناسان رشته هاي ديگر مسووليت ها و پست ها را برعهده گرفته اند. علاوه بر آن، كتابخانه ها هر چه وسيع تر شوند و مجموعه هاي آنها هر چه گسترده تر و پيچيده تر گردد، تعداد كتابداران شاغل در آنها نيز افزايش مي يابد و اين همه سبب مي شود كه فارغ التحصيلان اين رشته كمتر دغدغه يافتن شغل داشته باشند. برنامه هاي درسي اين رشته نيز به گونه اي است كه قابليت دانشجويان را براي قبول مسؤوليت در كتابخانه هاي مختلف و مراكز اطلاع رساني گوناگون فراهم مي آورد.

البته بايد به اين نكته نيز توجه داشت كه مراكز و كتابخانه هايي كه در صدد استخدام فارغ التحصيلان هستند، افراد شايسته تر را ترجيح مي دهند و اين بر دانشجويان است كه از آغاز ورود به رشته، به خودسازي و گسترش دانش و عمق بخشيدن به مهارت هاي خود بپردازند و از اين طريق چشم انداز شغلي خود را پيشاپيش ترسيم نمايند.

هدف و ماهیت

هدف اين رشته تربيت افراد متخصص و متعهد در امر روزنامه‌نگاري و روابط عمومي مي‌باشد. زيرا انسان قرن 21 با بشر اوليه تفاوت بسياري دارد و بايد براي برقراري ارتباط با او بخصوص ارتباطي با نفوذ و پايدار كه با حرفها و تجربه‌هاي تازه و ناگفته همراه باشد، به هنر و دانش پيچيده علوم ارتباطات اجتماعي مجهز بود. خدمت در وسايل ارتباطي و انجام وظايف خبري چه در روزنامه‌ها و راديو و تلويزيونها و چه در سازمان‌هاي ارتباطي ديگر مانند روابط عمومي يك ماموريت و رسالت بزرگ و اجتماعي است و در انجام اين ماموريت آمادگي قبلي، تربيت حرفه‌اي و مسئوليت اجتماعي ضرورت كامل دارد.

توانايي‌هاي مورد نياز و قابل توصيه

ترديدي نيست که وسايل ارتباط نوين در جوامع بزرگ معاصر در مقياسهاي جهاني، ناحيه اي، کشوري و شهري به علت نبودن مراوده و تماس مستقيم در ميان افراد گروههاي وسيع، تنها عامل ارتباطي انسانها هستند و صدا و زبان اجتماع به شمار مي آيند و در صورتي که کار آنها تعطيل شود و يا کار خود را به خوبي انجام ندهند و وظايف و مسؤوليتهاي خويش را نشناسند و رعايت نکنند، در راه تکامل و پيشرفت انسان دشواريهاي فراواني ايجاد مي شود. بنابراين خدمت در وسائل ارتباطي و انجام وظايف خبري و چه در روزنامه ها و راديو و تلويزيونها و چه در سازمانهاي ارتباطي ديگر مانند روابط عمومي يک مأموريت و رسالت بزرگ و اجتماعي است و در انجام اين مأموريت آمادگي قبلي، تربيت حرفه اي و مسؤوليت اجتماعي ضرورت کامل دارد. براي همين دانشجوي اين رشته نبايد به طور اتفاقي در رشته علوم ارتباطات پذيرفته شود، بلکه بايد با شناخت کامل از اين رشته و با اطلاع از اين توانمندي ها و ويژگيهاي لازم براي موفقيت در آن، رشته فوق را انتخاب نمايد.

دانشجوي روزنامه نگاري بايد داراي دوازده خصيصه باشد که اين خصايص عبارتند از:

1. داشتن ذوق و استعداد نويسندگي
2. کنجکاوي، تيزبيني و نکته سنجي
3. داشتن ضريب هوشي بالاتر از متوسط جامعه
4. توانايي جوشش با طبقات مختلف مردم
5. صبر و حوصله زياد
6. داشتن توانايي جسمي و رواني براي دوندگي هاي اضطراري
7. قدرت تفکر سريع
8. عشق به کار خبري
9. مؤمن به رعايت اصول اخلاقي و داشتن تقوا
10. نداشتن خودبيني، غرور و تکبر، انزواجويي، ساده لوحي، تعصب فکري، فضل فروشي، گزافه گويي و تندخويي.
11. داشتن توانايي هاي ارتباطي
12. داشتن حافظه اي بيش از حافظ متوسط جامعه

البته به ندرت ممکن است فردي بتواند از تمامي اين خصايص برخوردار باشد و هدف از تجسم فردي با ويژگيهاي دوازده گانه فوق صرفاً ترسيم تصويري ايده آل از آن خصايص است که بايد کوشش کرد تا در حد امکان به آن ها دست يافت.

براي ورود به اين رشته هم مثل رشته نقاشي، موسيقي و ساير زمينه هاي هنري بايد ذوق و استعداد وجود داشته باشد بنابراين وجود يک آزمون ويژه ضروري است. يعني اينکه از طريق آزمون سراسري نمي توان براي اين رشته دانشجو انتخاب کرد مگر اينکه براي سنجش کل ذوق و استعداد عمومي، نگارش فارسي، زبان خارجه و اطلاعات عمومي در مرحله اول از اين کنکور استفاده شود و در مرحله دوم آزمون جداگانه اي انجام گيرد. اين آزمون جداگانه بايد نويسندگي، شم خبري، کنجکاوي اجتماعي، آمادگي براي خدمت اجتماعي و تحمل رنج و مشقت اين حرفه را - که زمان نمي شناسد، ساعت کار معيني ندارد مثلاً 7 صبح تا 2 بعدازظهر ندارد و ممکن است تمام ساعات شبانه روزي و حتي روزهاي تعطيل را اشغال کند. - در بر بگيرد.

به اين ترتيب دانشجوي روزنامه نگاري بايد براي زمان طولاني کار، ساعات شب، روزهاي تعطيل، فعاليت در محيط اجتماعي نامناسب و حتي در جريان جنگها، جبهه ها، شورشهاي اجتماعي و يا خطرناکترين صحنه ها و حساسترين لحظه ها، آمادگي برخورد داشته باشد. به نظر مي رسد که در اين آزمون جداگانه مصاحبه و حتي آزمايشهاي رواني هم مورد لزوم باشد.

رشته روزنامه‌نگاري نهال تنومندي است كه از چشمه‌هاي هنر و ادبيات، فرهنگ و فلسفه، سياست و اقتصاد ، صنعت و تكنولوژي سيراب مي‌شود. براي همين دانشجوي اين رشته دروس تئوري و نظري مانند مباني جمعيت شناسي ، مباني روان‌شناسي ، مباني فلسفه ، مباني علم اقتصاد، نظريه‌هاي ارتباطات اجتماعي و انديشه‌هاي سياسي در قرن بيستم را مطالعه مي‌كند و همچنين دروسي را كه هم جنبه عملي و هم جنبه تئوري دارند مثل اصول و تكنيك‌هاي تهيه خبر، مصاحبه ، گزارش ، روش تحقيق ، عكاسي خبري ، صفحه‌آرايي و ويراستاي را آموزش مي‌بيند.

قريحه نويسندگي، ذوق و توانايي بالفطره در خلاقيت هاي هنري به اضافه شهامت و جسارت عرض وجود در جامعه، روحيه انتقاد پذيري و احترام به قضاوت ديگران از جمله ويژگيهاي ورود به دنياي روزنامه نگاري است.

روزنامه نگاري سر پردرد مي خواهد و دلي به وسعت دريا، جستجوگري که از پاي نايستد. بينش گسترده بيابد، با يافتن پاسخ سؤالي در پي يافتن جواب پرسش ديگر باشد. خود را به سلاح آگاهي مجهز کند و بداندو بداند و براي اين دانستن بخواند و بخواند

روزنامه‌نگاري

وقتي در سال 1253 هجري قمري اولين روزنامه در ايران با عنوان کاغذ اخبار انتشار يافت، هيچ کس فکر نمي کرد براي تهيه مطالب روزنامه بايد به رموز و فنون جستجوي اخبار و اصول انتخاب و تنظيم آن آشنا بود و باز هيچ کس فکر نمي کرد که حدود 170 سال ديگر هر روزنامه يا نشريه اي نيازمند نيروهاي آموزش يافته، با تجربه و بانشاطي خواهد بود. افرادي که به فنون و روش هاي علمي روزنامه نگاري آشنا باشند تا روزنامه دچار روزمرگي، شرايط زدگي و يکنواختي نشود.

روزنامه نگاري در قرن گذشته بوسيله نويسندگان و صاحبان ذوق ادبي بوجود آمد و هنوز هم در برخي از کشورهاي عقب مانده، روزنامه نگاران همان نويسندگان ادبي هستند. در حالي که ذوق و قريحه به تنهايي کافي نيست و کساني که بخواهند در امور مطبوعاتي خدمت کنند مانند داوطلبان ساير حرفه هاي اجتماعي و حتي بيش از آن ها احتياج به آموزش و پرورش تخصصي دارند. آموزشي که در کشور ما در رشته علوم ارتباطات گرايش روزنامه نگاري داده مي شود.

حال سؤال اينجاست که در رشته روزنامه نگاري چه آموخته مي شود، که هر روزنامه نگاري نياز به تحصيلات دانشگاهي دارد؟

امروزه در مدارس روزنامه نگاري همه جاي دنيا به خاطر گوناگوني مطبوعات موجود در يک روزنامه و اين که روزنامه نگاري صرفاً نوشتن خبر و تکنيک هاي خبرنويسي نيست، برنامه هاي آموزشي را طوري تنظيم مي کنند که بيش از 50% دروس دانشجويان در زمينه هاي ديگر متمرکز شود. مثلاً توصيه مي شود که دانشجوي روزنامه نگاري، علوم سياسي بخواند و با ساير زمينه هايي که در حرفه خود با آن سروکار دارد، آشنا شود. مثلاً درسهايي مثل فيزيک يا شيمي يا زيست شناسي جزو درسي است که دانشجوي روزنامه نگاري که مي خواهد فرضاً با يک پزشک مصاحبه کند بايد زمينه هاي آن را بشناسد. در واقع مسأله فقط اين نيست که شما بتوانيد خوب مصاحبه کنيد، خوب گزارش تهيه کنيد و خوب خبر بنويسيد يا تيتر بزنيد بلکه بحث محتوا خيلي مهم است. خبرگزاريها همه گونه خبر و مطلب مخابره مي کنند و روزنامه نگار بايد بتواند حداقل آن خبر را بفهمد. برخي از بررسي ها نشان مي دهد که مقدار زيادي از تلکس هايي که توسط برخي خبرنگاران دور ريخته مي شود، به آن خاطر است که اساساً موضوع توسط خبرنگار درک نمي شود. طبعاً چنين خبرنگاري آن دسته از اخبار را درک مي کند که خودش مي فهمد يا دوست دارد که بفهمد. از همين رو روزنامه نگاري را مي توان علمي دانست که بايد به همه علوم ديگر اشراف داشته باشد.

رشته روزنامه نگاري نهال تنومندي است که از چشمه هاي هنر و ادبيات، فرهنگ و فلسفه، سياست و اقتصاد، صنعت و تکنولوژي سيراب مي شود براي همين دانشجوي اين رشته دروس تئوري و نظري مانند مباني جمعيت شناسي، مباني روانشناسي، مباني فلسفه، مباني علم اقتصاد، نظريه هاي ارتباطات اجتماعي و انديشه هاي سياسي در قرن بيستم را مطالعه مي کند. همچنين دروسي را که هم جنبه علمي و هم جنبه تئوري دارند مثل اصول و تکنيک هاي تهيه خبر، مصاحبه، گزارش، روش تحقيق، عکاسي خبري، صفحه آرايي و ويراستاري را آموزش مي بيند.

هدف

تربيت كارشناساني است كه بتوانند در مشاغلي چون قضاوت، وكالت ، سردفتري اسناد رسمي و كارشناسي حقوق انجام وظيفه نمايند.

تمام روابط اجتماعي كه آثار حقوقي از آن ايجاد مي‌شود، موضوع علم حقوق قرار مي‌گيرد. حال اين روابط مي‌تواند مربوط به روابط دولت و مردم باشد كه به حقوق عمومي معروف است و يا شامل روابط خصوصي مردم گردد كه حقوق خصوصي ناميده مي‌شود. به عبارت ديگر حقوق عمومي شامل حقوق قواي سه‌گانه كشور ، حاكميت و آنچه كه مربوط به اداره كشور است، مي‌شود و حقوق خصوصي به روابط بين خود مردم مي‌پردازد كه مهمترين آنها روابط تجاري است كه عامل ايجاد رشته حقوق تجارت شده است و يا مسائل مربوط به حقوق مدني است كه از آن جمله مي‌توان به اموال ، مالكيت ، قراردادها، مسووليت‌هايي كه اشخاص در خطاهايي كه مرتكب مي‌شوند برايشان به وجود مي‌آيد مثل مسووليت ناشي از حوادث ، قواعد مربوط به ارث ، وصيت ، ولادت ، اقامتگاه اشخاص و دهها مورد ديگر.

ماهيت

دانشجويان مقطع ليسانس حقوق در ابتدا مقدمه‌اي از علم حقوق مي‌خوانند تا با كليات علم حقوق و مباني نظري و فلسفي اين علم آشنا شوند و سپس با دو بخش اصلي علم حقوق يعني حقوق عمومي و حقوق خصوصي كه هر يك داراي دو شاخه حقوق داخلي و بين‌المللي است، آشنا شده و دروسي را در اين زمينه مطالعه مي‌كنند. براي مثال مباحث قراردادها، روابط اشخاص و معامله‌ها را در زير مجموعه حقوق خصوصي داخلي، مباحث مربوط به مجازات‌ها، جرايم و محاكمات كيفري را در بخش حقوقي عمومي، مباحث مربوط به سازمانهاي بين‌المللي، روابط دولتها با يكديگر و روابط دولتها با سازمانهاي بين‌المللي و برعكس را در بخش حقوق عمومي بين‌الملل و بالاخره مباحث مربوط به معاملات و روابط خصوصي خارجي اشخاص كه يك عنصر بين‌المللي در آن وجود دارد را در بخش حقوق خصوصي بين‌المللي مطالعه مي‌كنند . يعني در برنامه دوره ليسانس كم و بيش مجموعه‌اي از همه مطالب گفته مي‌شود.

از همين توضيح مختصر مي‌توان متوجه شد كه امروزه قلمرو علم حقوق بسيار وسعت يافته است به طوري كه هيچ‌كس نمي‌تواند ادعا كند كه بر همه شاخه‌هاي اين علم احاطه دارد و به قول ريپر حقوقدان فقيد فرانسوي يك حقوقدان در مدت عمر خويش نمي‌تواند حتي براي يك‌بار تمام كتاب‌هاي تخصصي رشته خود را بخواند.

دولت به عنوان نماينده سياسي و حقوقي جامعه براي خود منافعي مثل وحدت ملي و يا تماميت ارضي دارد كه البته اين منافع از منافع افراد جدا نيست بنابراين افراد در ارتباطشان با دولت بايد نسبت به اين حقوق آگاه باشند و روابطشان با دولت بر اساس اين منافع باشد و البته دولت هم نسبت به شهروندان تكاليفي دارد و بايد حقوق آنها را به رسميت بشناسد. همان حقوق و آزاديهايي كه در قانون اساسي به عنوان منشور ملي تعريف شده است و در قلمرو حقوق عمومي قرار مي‌گيرد.

توانايي‌هاي مورد نياز و قابل توصيه

تسلط به زبان انگليسي يا فرانسه ، توانايي استفاده از كتب فقهي ، قدرت استنباط بالا ، آشنايي كامل با ادبيات زبان فارسي ، منطق ، عربي و جامعه‌شناسي از ملزومات اين رشته است.جسارت ، قدرت استدلال ، خلاقيت ذهني و فن بيان خوب لازمه موفقيت در اين رشته است. در كل بايد گفت كه نحوه استدلال و فن بيان، ابزار كار يك حقوقدان است. يك دانشجوي حقوق بايد شيفته و عاشق اين رشته باشد يعني اگر هدفش اين است كه به وسيله رشته حقوق امرار معاش كند مطمئنا حقوقدان موفقي نخواهد شد.
ممكن است كه به دست‌آوردن ليسانس حقوق كار دشواري نباشد اما حقوقدان شدن بسيار مشكل است. چرا كه علم حقوق امروزه با جامعه‌شناسي، روانشناسي و علوم فلسفي آميخته شده است و يك حقوقدان بايد از اين علوم اطلاعات كافي داشته باشد. همچنين يك دانشجوي حقوق براي اين كه در رشته خود موفق گردد لازم است كه به زبان و ادبيات فارسي مسلط باشد چون منطق حقوق در ضمن اين كه شباهت‌هاي زيادي به منطق رياضي دارد، يك منطق اقناعي و خطابي است . يعني يك حقوقدان بايد بتواند كساني را كه مورد خطاب او قرار مي‌گيرند و يا دادگاهي را كه مامور رسيدگي به دعواست، با زبان سليس و بليغ قانع كند، در نتيجه بايد به زبان و ادبيات مسلط باشد. در ضمن بايد اطلاعاتي از رياضيات داشته باشد زيرا هم محاسبات حقوقي گاهي احتياج به رياضي دارد و هم منطق رياضي ، منطق اساس حقوق است و افراد بايد بدانند كه به چه ترتيب از قوانين استنباط كنند چون حقوق زماني اهميت پيدا مي‌كند كه قانون در مورد مشكل مورد نظر، حكمي نداده است و بايد حقوقدان از مسائل موجود، احكامي را كه در قانون وجود ندارد، استنباط كند.

اهميت اين مساله زماني بيشتر روشن مي‌گردد كه بدانيم يك قاعده ممكن است در دو زمان مختلف دو معني متفاوت داشته باشد و يا از يك متن واحد، دو نسل مختلف امكان دارد برداشتي متفاوت داشته باشند. براي مثال در قانون مدني داريم كه زن و شوهر بايد با يكديگر حسن معاشرت داشته باشند. ولي معني حسن معاشرت در 50 سال پيش با امروز متفاوت است و يا معني حسن معاشرت در شهرها با همين تركيب در روستاها فرق دارد و اين كار حقوقدان است كه با توجه به موقعيت زمان و مكان برداشت درست و صحيحي از عبارتهاي موجود در قانون داشته باشد.

به عبارت ديگر نبايد تصور كرد كه همه‌چيز در قوانين خلاصه مي‌شود و كسي كه قوانين را بداند، حقوقدان است. بلكه نقش مهم حقوقدان در به كاربردن فنون و هنرهاي خاصي است كه بايد آنها را بياموزد و براي به دست آوردن قواعدي كه در متون قوانين نيامده است ، از آنها استفاده كند.

دانشجوي علاقمند به رشته حقوق بايد نه تنها با زبان فارسي بلكه با ادبيات فارسي و حتي با ديوانهاي شعراي بزرگ ايران آشنا باشد چون سخنوري و همچنين قدرت قلم و نويسندگي از فضايل يك حقوقدان است و يك حقوقدان بايد با تكيه بر قلم و يا سخن، نظريه و يا تفكر حقوقي خود را نشر دهد. همچنين با اين دو حربه مي‌تواند در مقام دفاع از مظلومي برآمده و با تعبيرات و جملات شيوا، دلنشين و تاثيرگذار سخن خود را به كرسي بنشاند. همچنين براي آن كه بتواند لايحه‌اي را بنويسد بايد سخن او همراه با دليل و برهان باشد. به همين دليل لازم است كه با منطق آشنا باشد.

وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر

در مقطع كارشناسي ارشد امكان ادامه تحصيل در 4 گرايش وجود دارد:

1- حقوق خصوصي

2- حقوق بين‌الملل

3- حقوق جزا و جرم شناسي

4- حقوق عمومي

همچنين امكان ادامه تحصيل در ايران در مقطع دكترا نيز ميسر است.

آينده ی شغلي و بازار كار

وقتي با استادان دانشگاه در مورد فرصت هاي شغلي فارغ التحصيلان ليسانس در رشته هاي مختلف صحبت مي کنيم، بيشتر آنان معتقدند که يک فارغ التحصيل در مقطع ليسانس، دانش و توانايي لازم را براي کار تخصصي در رشته تحصيلي خود ندارد از همين رو نبايد انتظار شغلي ايده آل و مطابق ميل خود را داشته باشد. در رشته هاي علوم انساني که در مقطع ليسانس بيشتر اطلاعات، کلي بوده و اطلاعات تخصصي و کاربردي در مقاطع فوق ليسانس و دکتري ارائه مي گردد. اما رشته حقوق از جمله رشته هايي است که از اين قاعده مستثني است و يک ليسانس حقوق مي تواند کار اجتماعي مشخصي که تخصص است، انجام دهد. در کل اگر بخواهيم به فرصت هاي شغلي حقوقدان ها اشاره کنيم، بايد بگوييم که حقوقدان ها به دو دسته تقسيم مي شوند؛ يک دسته افرادي که با مقررات آشنا هستند و قوانين را به صورت يک فرمانبر کامل عمل مي کنند اما قدرت استنباط احکام تازه را از قوانين ندارند. اينها کساني هستند که ممعمولاً تا مقطع ليسانس درس خوانده اند و در واقع حقوقدانهاي عملي هستند که مي توانند کارهاي معمولي اين حرفه را انجام دهند.

دسته دوم افرادي هستند که اين مرحله را پشت سر گذاشته اند و قدرت استنباط از قوانين و دست يافتن به قوانين جديد را دارند که در واقع مهندسين حقوق هستند که قادرند در مورد بنيان هاي علم حقوق اظهارنظر کنند و در صورت لزوم آنها را تغيير دهند. متخصصاني که مي توان به آنها معماران حقوق گفت.

در حال حاضر به دليل توسعه اين رشته و تعداد زياد فارغ التحصيلان آن، که از دانشگاه دولتي و غيردولتي وارد بازار کار مي شوند، يافتن کار مناسب براي فارغ التحصيل ليسانس با دشواري هايي توأم است و بخصوص متقاضياني که علاقمند به کار خاصي در اين رشته هستند، مثل متقاضيان وکالت، با محدوديت هايي مواجه مي شوند، اما در کل يک دانشجوي خوب و علاقمند مي تواند پس از گواهي ليسانس به شغل هاي متنوعي مثل وکالت دعاوي دادگستري، مشاور حقوقي بانک ها، شهرداري ها، شرکت ها و وزارتخانه ها و سردفتري دفاتر اسناد رسمي جذب گردد. بايد توجه داشت که اکثر فرصت هاي شغلي موجود براي فارغ التحصيل اين رشته، از جمله قضاوت، وکالت، تصدي دفاتر اسناد رسمي و تصدي دفتر ازدواج و طلاق امتحان ورودي دارد و فارغ التحصيلان حقوق پس از پذيرش در امتحان ورودي و گذراندن يک دوره کارآموزي، مي توانند در مشاغل موردنظر فعاليت نمايند.

اگر داوطلبان بدون بررسي توانايي خود فقط فريب نام رشته و معروفيت آن را بخورند و در واقع رشته تحصيلي‌شان را بر اساس مد روز انتخاب نمايند بعد از گذشت يك يا دو سال دچار سرخوردگي مي‌شوند و حتي انصراف مي‌دهند و اگر هم ادامه تحصيل دهند بعد از فارغ‌التحصيلي نمي‌توانند كار مناسبي در ارتباط با رشته تحصيلي خود پيدا نمايند.

هدف و ماهیت

اساس‌ و پایه‌ بیوتکنولوژی‌ جدید را می‌توان‌ انتقال‌ ژن‌های‌ یک‌ موجود به‌ موجود دیگر و فعال‌ ساختن‌ آنها در موجود جدید دانست‌؛ فن‌آوری‌ رو به‌ گسترشی‌ که‌ امروزه‌ به‌ سرعت‌ در صنایع‌ دارویی‌، غذایی‌، پزشکی‌، شیمیایی‌ و کشاورزی‌ وارد شده‌ است‌. برای‌ مثال‌ ممکن‌ است‌ این‌ ژن‌ها وارد یک‌ باکتری‌ شوند و پس‌ از فعال‌ شدن‌، ترکیبات‌ کم‌ مقدار ولی‌ باارزشی‌ چون‌ هورمون‌ رشد یا انسولین‌ ایجاد کنند یا ممکن‌ است‌ این‌ ژن‌ها به‌ گیاهان‌ منتقل‌ شده‌ و گونه‌هایی‌ را ایجاد کنند که‌ در مقابل‌ آفت‌کش‌ها مقاوم‌ هستند یا این‌ که‌ بازدهی‌ بالایی‌ دارند. به‌ این‌ ترتیب‌ استفاده‌ از انسولین‌ برای‌ بیماران‌ دیابتی‌ محدودیت‌ خاصی‌ نخواهد داشت‌ همچنین‌ کشاورزان‌ می‌توانند در پرورش‌ گیاهانی‌ چون‌ سویا از سموم‌ و آفت‌کش‌های‌ کمتری‌ استفاده‌ کنند وبا استفاده‌ از نژادهای‌ جدید، با همان‌ سرمایه‌گذاری‌ قبلی‌، محصولی‌ تا چند برابر به‌ دست‌ آورند.رشته‌ بیوتکنولوژی‌ یک‌ رشته‌ کاربردی‌ و میان‌ رشته‌ای‌ مهندسی‌ ـ علوم‌ پایه است‌ که‌ قلمرو آن‌ حداقل‌ 33 حوزه‌ تخصصی‌ علوم‌ را در برمی‌گیرد. این‌ رشته‌ در کشور ما از سال‌ 1378 در دانشکده‌ علوم‌ دانشگاه‌ تهران‌ در مقطع‌ دکترای‌ پیوسته‌ ارائه‌ می‌شود.رشته‌ بیوتکنولوژی‌ از سه‌ مرحله‌ کارشناسی‌، کارشناسی‌ارشد و دکتری‌ تشکیل‌ شده‌ است‌ که‌ دانشجویان‌ در مرحله‌ کارشناسی‌ پس‌ از گذراندن‌ موفقیت‌آمیز 132 واحد دروس‌ مشترک‌ معرفتی‌- نظری‌، علوم‌ پایه‌، پزشکی‌، مهندسی‌ و مبانی‌ بیوتکنولوژی‌ به‌ اضافه‌ آموختن‌ زبان‌ انگلیسی‌ در حد 550 نمره‌ تافل‌ و آشنایی‌ کامل‌ با یک‌ زبان‌ برنامه‌نویسی‌ کامپیوتر در صورتی‌ که‌ معدل‌ آنها در هر نیمسال‌ تحصیلی‌ کمتر از 15 نباشد، می‌توانند وارد مرحله‌ دوم‌؛ یعنی‌ مقطع‌ کارشناسی‌ارشد شوند که‌ در این‌ مقطع‌ یکی‌ از 6 گرایش‌ بیوتکنولوژی‌ میکروبی‌، بیوتکنولوژی‌ پزشکی‌، بیوتکنولوژی‌ محیطی‌ و دریایی‌، بیوتکنولوژی‌ مولکولی‌، فرآورش‌ زیستی‌ و بیوتکنولوژی‌ کشاورزی‌ (گیاهی‌) را انتخاب‌ کرده‌ و بعد از گذراندن‌ 48 واحد در یکی‌ از گرایش‌های‌ تخصصی‌، و انجام‌ معادل‌ 6 واحد پژوهش‌های‌ انفرادی‌ و ارائه‌ 2 واحد سمینار از مقطع‌ کارشناسی‌ارشد فارغ‌التحصیل‌ می‌شوند. در این‌ مرحله‌ در صورتی‌ که‌ میانگین‌ نمرات‌ دروس‌ مقطع‌ کارشناسی‌ارشد آنها حداقل‌ 16 باشد، می‌توانند در امتحان‌ جامع‌ شرکت‌ کنند و در صورت‌ موفقیت‌ در این‌ امتحان‌، وارد مرحله‌ دکترای‌ تخصصی‌ (Ph.D) شده‌ و رسماً برای‌ ثبت‌ پایان‌ نامه‌ دکتری‌ اقدام‌ کنند.به‌ عبارت‌ دیگر دانشجویان‌ این‌ رشته‌ نیز برای‌ ورود به‌ مقطع‌ کارشناسی‌ارشد و دکتری‌ باید شرایط‌ لازم‌ را داشته‌ باشند؛ یعنی‌ باید میانگین‌ معدل‌ بالایی‌ داشته‌ و در آزمون‌ جامع‌ موفق‌ شوند اما در یک‌ آزمون‌ رقابتی‌ شرکت‌ نمی‌کنند.در این‌ میان‌ دانشجویان‌ گرایش‌ "بیوتکنولوژی‌ میکروبی" در زمینه‌ بیوتکنولوژی‌ غذایی‌ و دارویی‌، تولید آنزیم‌ها، پروتئین‌ها، پلی‌ ساکاری‌ها، قارچ‌ها و مخمرها اطلاعات‌ لازم‌ را به‌ دست‌ می‌آورند."بیوتکنولوژی‌ پزشکی‌" نیز در زمینه‌ ژنتیک‌ پزشکی‌، تشخیص‌ بیماری‌های‌ عفونی‌، ارثی‌ و سرطانی‌، تعیین‌ نقشه‌ ژنی‌ و درمان‌های‌ مولکولی‌، کاربرد بیوتکنولوژی‌ در پزشکی‌ قانونی‌، تولید فرآورده‌های‌ نوترکیب‌ و واکسن‌ها و مواد تشخیصی‌ است و "بیوتکنولوژی‌ محیطی‌ و دریایی‌" به‌ استخراج‌ معادن‌ از طریق‌ بیولوژیک‌، تصفیه‌ فاضلاب‌ها و آلاینده‌های‌ خطرناک‌ و جامد، رفع‌ آلودگی‌ دریاها و بازسازی‌ بیولوژیکی‌ محیط‌ می‌پردازد."بیوتکنولوژی‌ مولکولی‌" شامل‌ مهندسی‌ ژنتیک‌، مهندسی‌ پروتئین‌، تولید آنتی‌بادی‌های‌ منوکلونال‌، غشاء و سنسورهای‌ بیولوژیک‌ و انجام‌ تحقیقات‌ بنیادی‌ بیوتکنولوژی‌ می‌شود و "فرآورش‌ زیستی‌" (مهندسی‌ فرآیندهای‌ زیستی‌) به‌ طراحی‌ راکتورهای‌ بیوشیمیایی‌، تکنولوژی‌ فراورش‌ مواد غذایی‌، آنزیم‌ها و داروها می‌پردازد. و بالاخره‌ " بیوتکنولوژی‌ گیاهی‌" (کشاورزی‌) به‌ کشت‌ سلول‌ و بافت‌ گیاهی‌، تعیین‌ نقشه‌ ژنی‌ گیاهی‌، مهندسی‌ ژنتیک‌ گیاهی‌، تولید بذر و نهال‌ مقاوم‌ به‌ شرایط‌ نامناسب‌ محیط‌، بیماری‌های‌ متداول‌ و حشرات‌ و آفات‌ عمده‌، تولید کودهای‌ زیستی‌ و آنزیم‌ها و هورمون‌ها با منشاء گیاهی‌ می‌پردازد.
توانایی‌های‌ لازم‌ :
رشته‌ بیوتکنولوژی‌ از بین‌ داوطلبان‌ گروه‌ آزمایشی‌ ریاضی‌ و فنی‌ و علوم‌ تجربی‌ دانشجو می‌پذیرد چرا که‌ بعضی‌ از گرایش‌های‌ این‌ رشته‌ به‌ علوم‌ پزشکی‌ و بعضی‌ دیگر از گرایش‌ها به‌ رشته‌های‌ مهندسی‌ مربوط‌ می‌شود.گفتنی‌ است‌ که‌ دوره‌ دکترای‌ مستقیم‌ بیوتکنولوژی‌، دوره‌ آموزشی‌ خاصی‌ است‌ که‌ مناسب‌ با توانایی‌های‌ دانشجویانِ سرآمد به‌ صورت‌ پیوسته‌ و فشرده‌ تنظیم‌ شده‌ است‌ و با پذیرش‌ دانشجویانی‌ که‌ از نظر بهره‌ هوشی‌، قدرت‌ درک‌ و استدلال‌، توان‌ نوآوری‌ و خلاقیت‌، خودآموزی‌ و استفاده‌ مناسب‌ از وقت‌، علاقه‌ و انگیزه‌ شدید به‌ یادگیری‌ و توانایی‌های‌ ذهنی‌ و روانی‌ سرآمد همگنان‌ خود هستند، آنان‌ را برای‌ اخذ درجه‌ دکتری‌ در این‌ رشته‌ آماده‌ ‌می‌کند.از همین‌رو نیمی‌ از ظرفیت‌ پذیرش‌ این‌ رشته‌ به‌ داوطلبانی‌ اختصاص‌ دارد که‌ در مرحله‌ ماقبل‌ نهایی‌ المپیادهای‌ دانش‌آموزی‌ ریاضی‌،فیزیک‌، شیمی‌، کامپیوتر و زیست‌شناسی‌ پذیرفته‌ شده‌ باشند و نیمی‌ دیگر نیز مخصوص‌ داوطلبانی‌ است‌ که‌ از طریق‌ آزمون‌ سراسری‌ وارد شده‌ و نمره‌ کل‌ آزمون‌ سراسری‌ آنها از 000 , 10 کمتر نباشد.در ضمن‌ از پذیرفته‌شدگان‌ این‌ رشته‌، مصاحبه‌ علمی‌ به‌ عمل‌ می‌آید تا دانشجویانی‌ که‌ واقعاً علاقه‌مند بوده‌ و انگیزه‌ علمی‌ لازم‌ را دارند، وارد این‌ رشته‌ شوند.
موقعیت‌ شغلی‌ در ایران :
رشته‌ بیوتکنولوژی‌، یک‌ رشته‌ جدید است‌ و بی‌شک‌ مدتی‌ زمان‌ خواهد برد تا فارغ‌التحصیلان‌ آن‌، جایگاه‌ واقعی‌ خویش‌ را پیدا کنند اما این‌ به‌ معنای‌ آن‌ نیست‌ که‌ موقعیت‌ شغلی‌ برای‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ مهیا نیست چون‌ زمینه‌ کار بیوتکنولوژی‌ در داخل‌ کشور مساعد است‌ و برای‌ مثال‌ در حال‌ حاضر عده‌ای‌ از دانشجویان‌ دوره‌ دکترای‌ میکروبیولوژی‌ که‌ در زمینه‌ بیوتکنولوژی‌ میکروبی‌ مطالعه‌ می‌کنند، بر روی‌ آب‌های‌ شور کشور مثل‌ دریاچه‌ ارومیه‌ که‌ امکان‌ رشد موجودات‌ در آن‌ پیچیده‌ و مشکل‌ است‌، تحقیق‌ می‌کنند تا با بهره‌گیری‌ از تکنیک‌های‌ بیوتکنولوژی‌، محیطی‌ مناسب‌ برای‌ رشد موجودات‌ دریایی‌ در داخل‌ آن‌ فراهم‌ آورند.از سوی‌ دیگر فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ می‌توانند به‌ عنوان‌ نیروی‌ انسانی‌ متخصص‌ برای‌ مدیریت‌ میانی‌ و هدایت‌ امور فنی‌ خطوط‌ تولید، مزارع‌ و آزمایشگاه‌ها مشغول‌ به‌ فعالیت‌ شوند.
درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل‌:
دروس‌ مشترک‌ در‌ گرایش‌های‌ مختلف‌ بیوتکنولوژی :
روانشناسی‌ عمومی‌، فلسفه‌ عمومی‌، فلسفه‌ هنر و زیبایی‌شناسی‌، فلسفه‌ و روش‌ شناسی‌ علوم‌، تاریخ‌ علم‌، روش‌ تحقیق‌، مبانی‌ منطق‌ ، منطق‌ ریاضی‌، اصول‌ و مبانی‌ مدیریت‌ صنعتی‌، آشنایی‌ با قرآن‌ کریم‌، مبانی‌ علم‌ حقوق‌ و روابط‌ بین‌الملل‌، اصول‌ علم‌ اقتصاد، ریاضی‌ عمومی‌ ، آمار و احتمالات‌، محاسبات‌ علمی‌ عددی‌، شیمی‌ عمومی‌، شیمی‌آلی‌ ، شیمی‌ تجزیه‌، شیمی‌ فیزیک‌ ، مکانیک‌ ، الکتریسته‌ و مغناطیس‌، موج‌ و حرارت‌، فیزیک‌ جدید، زیست‌شناسی‌ عمومی‌ ، زیست‌شناسی‌ سلولی‌ ، زیست‌شناسی‌ مولکولی‌، ژنتیک‌ عمومی‌، ژنتیک‌ میکروارگانیسم‌ها، اصول‌ مهندسی‌ ژنتیک‌، میکروبیولوژی‌ عمومی‌ ، میکروبیولوژی‌ کاربردی‌، بیوشیمی‌ ساختمانی‌، متابولیسم‌، روش‌های‌ بیوشیمی‌ و دستگاه‌ها، ایمنی‌شناسی‌، زیست‌شناسی‌ پرتوی‌، اصول‌ مهندسی‌ بیوشیمی‌، موازنه‌ جرم‌ و انرژی‌، مکانیک‌ سیالات‌ ، انتقال‌ حرارت‌، انتقال‌ جرم‌، مبانی‌ بیوتکنولوژی‌ پزشکی‌، مبانی‌ بیوتکنولوژی‌ مولکولی‌، مبانی‌ بیوتکنولوژی‌ کشاورزی‌، مبانی‌ بیوتکنولوژی‌ محیطی‌ ، مقررات‌ زیست‌ ایمنی‌.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ بیوتکنولوژی‌ پزشکی‌:
ایمونوژنتیک‌، ایمنی‌شناسی‌ سلولی‌ - مولکولی‌، ژنتیک‌ پزشکی‌، متابولیت‌های‌ میکروبی‌، فاراماکوژنتیک‌، فرآورده‌های‌ نوترکیب‌، مهندسی‌ ژنتیک‌ پیشرفته‌، آنزیمولوژی‌.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ بیوتکنولوژی‌ محیطی‌ و دریایی‌:
فروشوئی‌ میکروبی‌، تصفیه‌ بیولوژیکی‌ فاضلاب‌ها، تصفیه‌ بیولوژیکی‌ آلاینده‌های‌ خطرناک‌، آلودگی‌ دریا و بیوتکنولوژی‌ دریایی‌، پاکسازی‌ زیستی‌، مدلسازی‌ و شبیه‌سازی‌ فرآیندها، معادلات‌ دیفرانسیل‌، شیمی‌ فیزیک‌ ، میکروبیولوژی‌ محیطی‌.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ بیوتکنولوژی‌ مولکولی‌:
بیوفیزیک‌ سلولی‌ مولکولی‌، مهندسی‌ ژنتیک‌ پیشرفته‌، آنزیمولوژی‌، ساختمان‌ و عمل‌ پروتئین‌ها، ساختمان‌ و عمل‌ اسیدهای‌ نوکلئیک‌، زیست‌شناسی‌ مولکول‌ پیشرفته‌، بیولوژی‌ سلولی‌ - مولکولی‌ تکوینی‌، شیمی‌ فیزیک‌ .
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ فرآورش‌ زیستی‌:
مهندسی‌ واکنش‌های‌ شیمیایی‌، فرآیندهای‌ جداسازی‌، طراحی‌ راکتورهای‌ بیوشیمیایی‌(بیوراکتورها)، مبانی‌ بیوتکنولوژی‌ تخمیر، پدیده‌های‌ انتقالی‌ در سیستم‌های‌ بیوشیمی‌، کنترل‌ فرآیند، طرح‌ و اقتصاد مهندسی‌، معادلات‌ دیفرانسیل‌، شیمی‌ فیزیک‌.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ بیوتکنولوژی‌ کشاورزی‌:
سیتوژنتیک‌ (کلاسیک‌ و نوین‌)، اصول‌ اصلاح‌ نباتات‌، اصلاح‌ نباتات‌ پیشرفته‌، کشت‌ بافت‌ گیاهی‌ و کاربردهای‌ آن‌، تعیین‌ نقشه‌ ژنی‌ گیاهی‌ (کلاسیک‌ ونوین‌)، ژنتیک‌ مولکولی‌ گیاهی‌ ، روش‌های‌ نوین‌ انتقال‌ ژن‌ به‌ گیاهان‌، آفات‌ و بیماری‌های‌ گیاهی‌، مهندسی‌ ژنتیک‌ پیشرفته‌.
دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ بیوتکنولوژی‌ میکروبی‌:
میکروبیولوژی‌ محیطی‌، فیزیولوژی‌ میکروارگانیسم‌ها، پدیده‌های‌ تخمیری‌، پروتئین‌ها و پلی‌ ساکاریدهای‌ میکروبی‌، بیوتکنولوژی‌ غذایی‌، بیوتکنولوژی‌ آرکی‌ باکترها، آنتی‌ بیوتیک‌ها، بیوتکنولوژی‌ قارچ‌ها.

هدف و ماهیت

هدف این رشته تربیت متخصصان موردنیاز لابراتوارهای دندانپزشکی مراکز آموزشی، درمانی دولتی و خصوصی است. افرادی که با ساختن عضو مصنوعی برای کار ثابت مانند دندان مصنوعی (دندانپزشک، قالب دندان را تهیه می‌کند و متخصص پروتزهای دندانی براساس قالب، دندان را می‌سازد) و عضو مصنوعی برای کار متحرک مانند پلاک‌های ارتودنسی در لابراتورهای دندانسازی و کلینیک‌های دندانپزشکی حضوری فعال دارند.

توانایی‌های لازم

تکنسین‌ پروتزهای دندانی کاری حساس ودقیق است و نیاز به دستانی توانمند و ماهر دارد. در این رشته دروس فیزیک، شیمی و زیست‌شناسی دارای اهمیت است و در نهایت داوطلبان باید توجه داشته باشند که هدف این رشته تربیت تکنسین متخصص و کارآمد است .

موقعیت شغلی در ایران

با توجه به توانمندی‌هایی که دانشجوی این رشته در طی تحصیل کسب می‌کند، براحتی می‌تواند جذب بازار کار شده و شغل مناسبی به دست بیاورد.فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند هم به صورت مستقل اقدام به تأسیس لابراتور کنند و هم در کلینیک‌های دندانپزشکی فعالیت نمایند زیرا هر دندانپزشک عمومی یا ارتودنتسیت بری ساخت دندان مصنوعی یا قالب‌های ارتودنسی باید با یک تکنسین پروتزهای دندانی فعالیت کند.

درس‌های این رشته در طول تحصیل

بیوشیمی نظری، آناتومی دندان نظری و عملی، آسیب‌شناسی، میکروب‌شناسی نظری و عملی، بافت‌شناسی نظری و عملی، آناتومی عمومی نظری و عملی، بهداشت خانواده، فیزیک، پروتز کامل نظری و عملی، پروتز پارسیل، ارتودنسی نظری و عملی، استاتیک نظری و عملی، اوکلوژن نظری و عملی، لابراتوار اختصاصی، پروتزهای اطفال و ارتودنسی نظری و عملی، مواد دندان نظری و عملی.

همانطور كه مي دانيد كمتر خانواده اي را مي توان يافت كه به بخش راديولوژي مراكز درماني مراجعه نكرده باشد. رشته راديولوژي يا همان پرتو‌شناسي علم توضيح و تفسير يافته‌هاي راديوگرافيك در ارتباط با علائم و نشانه‌هاي كلينيكي بيمار است .
راحت‌تر آن همان اشعه x است كه در موقع شكستگي پا يا دست يا ... ، خودتان از نزديك آن را لمس كرده‌ايد. در حال حاضر اين رشته در كنكور سراسري ابتدا در مقطع كارداني عرضه مي‌شود و سپس مي‌توان از سطح ليسانس تا دكتري ادامه تحصيل داد. جزء شرائط اوليه انتخاب اين رشته ، آمادگي كافي جسمي و روحي و موفقيت در دروس فيزيك، فيزيولوژي، آناتومي مي‌باشد.

فارغ‌التحصيلان اين رشته در مؤسسات تصويرنگار، راديولوژي، ايزوتوپ، اسكن، سي ‌تي ‌اسكن، MRI و همچنين در بيمارستانها، در بخش فوق‌الذكر، فعاليت مي‌كنند.
گروهي از فارغ‌التحصيلان نيز به عنوان بازرسين كار با اشعه ايكس، در سازمان انرژي اتمي و در دانشگاههاي علوم پزشكي در سطح كشور مشغول بكار هستند. به‌طور كلي يك كاردان راديولوژي وظايف زير را به عهده دارد:

- آماده سازي دستگاههاي مختلف راديوگرافي.
-انجام راديوگرافي براساس تكنيك‌هاي مربوط (وضعيت دادن به بيمار)
- انجام راديوگرافي با ماده حاجب زير نظر متخصص راديولوژي.
-ظهور و ثبت كليشه‌هاي راديوگرافي.
-كنترل حسن انجام راديوگرافي انجام شده.
-بايگاني و حفاظت عكسهاي راديولوژي بر طبق استانداردها.
-رعايت كليه استاندارد‌ها به منظور حفاظت بيمار و متصدي راديوگرافي.

فارغ‌التحصيلان دوره كارشناسي اين رشته با توجه به آموزش روشهاي پيشرفته و تخصصي قادرند با همكاري متخصص راديولوژي، امر تخصصي راديولوژي را انجام دهند. همچنين قادرند در بخش‌هاي راديوتراپي و پزشكي هسته‌اي نيز خدمات درماني و تشخيص را زير نظر متخصصين انجام دهند.

هدف و ماهیت

گسترش مراکز بیمارستانی دارای اتاق عمل جراحی و نیاز روزافزون به افراد کاردان برای اداره اتاق‌های عمل جراحی، بیانگر نیاز جامعه به تکنسین اتاق عمل است. افرادی که می‌توانند درمسائل فنی، پزشکان جراح را یاری دهند. فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در اتاق عمل به جراحان کمک‌های لازم فنی را ارائه دهند. همچنین این دسته از متخصصان می‌توانند وسائل جراحی و استریل را جهت استفاده آماده نمایند و اداره اتاق عمل را به عهده گیرند.
در سراسر دنیا برنامه اتاق عمل به دو صورت ارائه می شود : در حالت اول دانش آموختگان رشته ی کارشناسی پرستاری ( پس ازکسب مدرک لیسانس) در یک دوره 1-2 ساله برای ورود به اتاق عمل آموزش می بینند. در حالت دوم دانشجویان در مقطع کاردانی آموزش های عمومی دوره اتاق عمل را می گذرانند و برای ایفای نقش به عنوان فرد سیار و اسکراب آماده می شوند و سپس درصورت تمایل در یک دوره ی 5/1-5/2 ساله برای ایفای نقش به عنوان کمک اول جراح آماده می شوند.به عنوان مثال با نگاهی به انجمن پرستاران دانشگاه کارولینسکا مشخص می شود که پرستاران پس از طی دوره کارشناسی و اخذ پروانه کار بع صورت RN ، می توانند با گذراندن یک
دوره دانشگاهی مصوب به مدت 45 هفته( تقریبا یکسال ) مدرک تحصیلی اطاق عمل دریافت نموده و به عنوان یک فرد با تجربه در اطاق عمل مشغول به کار گردند.و یا در کالج پرستاران اطاق عمل استرالیا،پرستاران پس از دوره کارشناسی و اخذ پروانه کار به صورت RN می توانند طی یک دوره دانشگاهی مصوب با گذراندن 27 موضوع درسی به صورت پرستار متخصص قبل،حین و بعد از عمل در نقش های پرستار بیهوشی ،پرستار سیرکولیت ، پرستار ثبت ، پرستار تجهیزات ، کمک جراح ، پرستار ریکاوری و بعد از عمل و پرستار بررسی و شناخت و آموزش به بیمار قبل از عمل فعالیت کنند.

نطری براستاندارد های مراقبت از بیماران در انجمن پرستاران اتاق عمل آمریکا نیز نشان می دهد که دانشجویان دوره های تکنسین اتاق عمل می توانند تا دوره های تخصصی بالاتر ادامه تحصیل دهند . با ذکر این نکته که افراد هر دوره ای شرح وظایف خاص خود را دارند و نقش افرادی که دوره تخصصی را طی کرده اند با تکنسین اتاق عمل تفاوت دارد . با نگاهی بر استانداردهای مراقبت از بیمار در انجمن پرستاران اتاق عمل امریکا نی. نشان می دهد که دانشجویان دوره های تکنسین اتاق عمل می توانند تا دوره های تخصصی بالاتر ادامه تحصیل دهند.با ذکر این نکته که افراد هر دوره ای شرح وظایف خاص خود را دارند و نقش افرادی که دوره تخصصی را طی کرده اند با تکنسین اطاق عمل تفاوت دارند .با نگاهی به استاندارد های انجمن تکنولوژیست های جراحی (AST) نیز مشاهده می شود که افراد شاغل در اتاق عمل دارای مدارک متقاوتی می باشند به عنوان مثال تکنولوژیست های جراحی برای ایفای نقش اسکراب در سه سطح 1-2-3 آموزش می بینند.در سطح اول فرد در عمل های عمومی وارد می شود در سطح دوم می تواند در عمل های تخصصی تر ایفای نقش نماید و در سطح سوم فرد در حوزه ی مدیریت نیز وارد می گردد.

رشته اتاق عمل درايران درمقطع کارداني بين سالهاي 1366 تا1380ودرمقطع کارشناسي پيوسته وناپيوسته ازسال 1387 دردانشکده هاي مختلف سطح کشورراه اندازي گرديد. اين رشته دردانشکده هاي پيراپزشکي وياپرستاري به دانشجويان ارائه ميگردد. دراين دانشکده ها گروه اتاق عمل متولي اداره دانشجويان دررشته اتاق عمل ميباشد.درکشورايران تاکنون رشته اي مشابه رشته کارشناسي اتاق عمل وجودنداشته است ودانشجويان دردوره هاي کارداني اتاق عمل شروع به تحصيل نموده ودرصورت تمايل به ارتقاء علمي وعملي خودباشرکت درکنکورکارشناسي ناپيوسته بعنوان پرستاردراتاق عمل ياسايربخشهامشغول بکارميشوند.

ضرورت وجودحرفه وارتقاء حرفه اي:

تکنولوژيستهاي اتاق عمل عضومهمي ازتيمهاي بهداشتي بوده که درتماس نزديک باجراحان ، متخصصان بيهوشي وپرستاران درراستاي تامين مراقبتي مطلوب براي بيماران فعاليت ميکنندوازآن جا که سنگ زيربنايي رشدوتوسعه يک حرفه ، آموزش آن حرفه ميباشد. انتظارميرودکه تاسال 2012 ميزان نيازبه تکنولوژيستهاي اتاق عمل سريعترازحدمتوسط افزايش يابد . علت اين امرافزايش تعدادوانواع اعمال جراحي ورشدجمعيت ونيزافزايش تعدادونيزافزايش ميزان سالمندي است . (زيراافرادسالمندنيازبه اعمال جراحي بيشتري دارند. ازطرفي تغييرات وسيع وچشمگيرموجوددرتکنيکهاي جراحي نيازمندهم سطح شدن تکنسينهاي جراحي بانقشهاووظايف جديدبوده وبرنامه آموزشي کنوني براي برآوردن نيازهاي پرسنل اتاق عمل درآينده کافي نخواهدبود. وباايجاد رشته کارشناسي اتاق عمل امکان دستيابي به بخشي ازمهارت ودانش موردنظر راپيدا خواهند نمود.
رسالت رشته :

رسالت رشته اتاق عمل درمقطع کارشناسي پيوسته تربيت نيروي انساني آگاه ، متعهدوکارآمداست.که باکسب توانائيهاي حرفه اي دراتاق عمل وبهره مندي ازدانش وتکنولوژي روز، خدمات موردنيازمراقبتي وآموزشي مقرون به صرفه را در بالاترين سطح استانداردجهت تعميم ، حفظ وارتقاء سطح سلامت بيماروجامعه ارائه دهند.

توانایی فردي موردنيازبراي رشته:

براي انجام استانداردهاي اين حرفه ، صداقت وپايبندي به اصول اخلاقي ضروري است. يک تکنولوژيست اتاق عمل شايسته بايدنگرشي مراقبتي نسبت به بيماروديگراعضاي تيمهاي جراحي ومحيط داشته باشد. وي بعنوان عضوي ازتيم اتاق عمل ، بايدقادرباشدکه باسرعت وبادقت به جزئيات کارکند. قادربه اولويت بندي مسائل درشرايط اورژانس وپراسترس باشد، بنابراين نيازبه افرادي است که احساس مسئوليت شديدوشخصيت باثبات داشته ، صبوروعلاقمندبه کمک به ديگران بوده وبه نيازهاي بيمارودیگراعضاي تيم جراحي حساس باشند. وازآن جا که کاردراتاق عمل نيازبه ايستادن براي مدت زمان طولاني وتوانائي براي جابجايي وبلندکردن اشيا سنگين داردوفردرادرمعرض مناظروبوهاي ناخوشايند، بيماريهاي مسري وموادخطرناک قرارميدهد ، فرد بايد توانائي جسمي لازم راداشته باشد.

امکان ادامه تحصيل درمقاطع بالاتر:

نظربه اينکه اين رشته ، رشته اي کاملاً نوپا ميباشد. درحال حاضربه نظرميرسددانش آموختگان اين رشته بتواننددرآينده دررشته هاي مرتبط مانندآناتومي ، فيزيولوژي ، مهندسي تجهيزات پزشکي ، کمک اول جراح و.... ادامه تحصيل دهند. اعضاي اين گروه اميدوارهستندکه بتوانندباتلاش خوددرجهت ارتقاء واعتلاي اين حرفه گامي هرچندکوچک بردارند.

فرصت هاي شغلي :

اغلب تکنولوژيستهاي اتاق عمل دربيمارستانها ومراکزمراقبتي سياراستخدام ميشوند. اگرچه بيمارستانها اولين استخدام کننده اين گروه ميباشنداماانتظارميروداستخدام آنها درمراکزجراحي سيار، مراکزمراقبتي سرپايي ومطبهاي پزشکان افزايش يابد. به هرحال به علت زمينه آموزشي وسيع وتخصصي که اين افراددارند، سازمانهاي استخدام کننده واين دانش آموختگان ميتوانندگزينه هاي زيررانيزدرنظربگيرند.

تخصص يافتن درزمينه هاي موردعلاقه مانندجراحي قلب ، ارتوپدي واطفال و....

استخدام توسط يک سازمان پزشکي براي ارائه محصولات آنها

آموزش تکنولوژيست هاي اتاق عمل .

خدمات نظامي

استخدام بعنوان مشاور

البته برخي ازاين مشاغل نيازبه دوره هاي آموزشي اضافي دارد.

 

طول دوره کارشناسي اتاق عمل :

طول دوره کارشناسي پيوسته رشته اتاق عمل ونظام آموزشي آن مطابق آئيننامه آموزشي دوره کارشناسي پيوسته وناپيوسته مصوب شوراي عالي برنامه ريزي علوم پزشکي است. مدت تحصیل حداقل 4سال و حداکثر 5سال(در شرایط خاص و با موافقت آموزش کل دانشگاه علوم پزشکی مثل مرخصی تحصیلی و....... ) میباشد.

نام درس وتعدادواحدهاي درسي :

تعدادکل واحدهاي درسي دوره کارشناسي پيوسته رشته اتاق عمل 130 واحدوبه شرح زيرميباشد.

دروس عمومي : 22 واحد ، دروس پايه ، اختصاصي وکارآموزي 84 واحد ، کارآموزي درعرصه : 24 واحد

‌هدف

تربيت افراد كارآمدي است كه بتوانند زير نظر پزشكان و متخصصان درمراكز تشخيصي و درماني پزشكي هسته‌اي و نيز مراكز آموزشي مرتبط، بيماران را در مورد چگونگي مصرف صحيح داروهاي راديواكتيو (راديو داروها) تجويز شده و حفاظت آنان در برابر اشعه يونساز، عملاً ياري نمايند. تربيت اين رشته با توجه به توسعه كاربرد راديوداروها در تشخيص و درمان بيماري‌ها و ضرورت تأمين نيروهاي كمكي اهميت بسياري دارد.

درس‌هاي اين رشته در طول تحصيل:
دروس پايه:
فيزيك عمومي، آناتومي (تشريح انساني)، فيزيولوژي انساني و فيزيوپاتولوژي، اخلاق پزشكي، كمك‌هاي اوليه و مراقبت از بيمار، اصطلاحات و كليات پزشكي، بافت‌شناسي و آسيب‌شناسي.
دروس اصلي و تخصصي:
فيزيك تشعشع و مواد راديواكتيو، آمار و رياضي، راديو بيوشيمي و راديو فارماكولوژي، راديو بيولوژي، حفاظت در برابر پرتوها، دوزيمتري پرتوها، اصول كامپيوتر، شناخت دستگاه‌هاي پزشكي هسته‌اي، روش‌هاي پزشكي هسته‌اي، اصول تاريكخانه و ارزيابي تصاوير، كارآموزي در عرصه بيمارستاني.

هدف و ماهیت

با تولد این تكنولوژی، بشر از پوست و گوشت گذشت و به اعماق شگفت‌انگیز بدن انسان راه یافت و توانست اجزای بدن را بیشتر در معرض دید و بررسی قراردهد.سخن از دانش‌ رادیولوژی تشخیصی است كه در سال‌های اخیر بسرعت پیشرفت كرده و امكانات تشخیص پزشكی را به طور غیرقابل تصوری به پیش رانده است. بی‌شك به كارگیری این دانش‌، نیاز به تخصص ویژه‌ دارد؛

تخصصی كه در رشته تكنولوژی پرتوشناسی آموزش داده می‌شود. به عبارت دیگر، رشته تكنولوژی پرتوشناسی، نحوه تصویربرداری از اعضای مختلف بدن را برای تشخیص پزشكی آموزش می‌دهد.دانشجویان این رشته در ابتدا دروس پایه از قبیل فیزیك، آناتومی و فیزیولوژی را مطالعه می‌كنند و سپس دروس تخصصی تصویربرداری پزشكی را می‌آموزند و در همین زمینه با دستگاه‌های تصویربرداری و نحوه كارشان آشنا می‌شوند و پس از 2 سال می‌توانند به عنوان كاردان تصویربرداری، در بخش‌های رادیولوژی شروع به كار كنند.گفتنی است كه اگر مسؤول تكنولوژی رادیولوژی، آموزش لازم را ندیده باشد علاوه بر اینكه پرتوگیری بیمار را بالا می‌برد و به او آسیب می‌رساند، تصاویر مناسبی نیز از اعضای بدن تهیه نمی‌كند. در نتیجه، دكتر رادیولوژیست نمی‌تواند تفسیر مناسبی از تصاویر داشته و از روی آنها تشخیص پزشكی دهد.

تفاوت توانمندی‌های كاردان و كارشناس این رشته نیز در آن است كه در تكنولوژی پرتوشناسی از دستگاه‌های متفاوتی استفاده می‌شود و از اعضای مختلف بدن تصویربرداری می‌گردد. برخی از این تصویربرداری‌ها ساده است؛ مثل تصویربرداری از دست، پا و انگشتان، اما برخی از تصویربرداری‌ها تداخلی است؛ مثل تصویربرداری از سیستم‌ گوارش، عروق و ادرار كه این‌گونه‌ تصویربرداری‌ها، اختصاصی و نسبتاً دشوار می‌باشد و نیاز به دانش ویژه دارد. در این میان تصویربرداری‌های ساده بر عهده فارغ‌التحصیلان كاردانی و تصویربرداری‌های تخصصی و كار با دستگاه‌های M.R.I و C.P بر عهده فارغ‌التحصیلان كارشناسی است.

عمل تصویر برداری از اندام های مختلف بدن را که توسط اشعه ایکس انجام می شود رادیوگرافی میگویند که از دو کلمه رادیو به معنی اشعه وکلمه گرافی به معنی ثبت کردن میباشد.

کارشناسی رادیولوژی:

برنامه آموزشی مقطع کارشناسی پیوسته و ناپیوسته ,در راستای تربیت کارشناسان پرتو شناسی با توانمندی مناسب جهت استفاده از دستگاه ها و فناوری های جدید در زمینه تصویر برداری پزشکی طراحی شده است .در این دوره دانشجویان تجارب نظری و بالینی در زمینه های مختلف تصویربرداری از روش های ساده و روتین رادیوگرافی تا تکنیک های پیشرفته تصویربرداری از جمله توموگرافی کامپیوتری,تصویربرداری با تشدید مغناطیسی هسته اتم( MRI)،فراصوت و...را بدست آورد. فراگیران طی دوره کارشناسی علاوه برآنکه جنبه های عمومی قانون مراقبت از بیماررافرا می گیرند بایدقوانین مربوط به حفاظت در برابر اشعه رانیزفرابگیرندتا بتواننددر اتاق های رادیوگرافی با کمترین مقداراشعه، تصویربرداری نمایند . دانشجویان در طی دوره کارشناسی با تکنیک های تصویربرداری ودستگاه های تصویربرداری آشنا می شوند ونحوه انجام تکنیکها تصویربرداری ساده تا تصویر برداری پیشرفته (شامل سیستم های دیجیتال ,CT,MRI,سونوگرافی های مدرن و... را فرامی گیرند. انجام پرتونگاری ها با استفاده از مواد کنتراست زای تزریقی و غیر تزریقی تحت نظارت پزشک متخصص و انجام روش های اختصاصی تصویر برداری پزشکی مانند مشارکت در انجام آنژیوگرافی ها و BMD وانجام تمامی امور مربوط به تاریکخانه رادیولوژی و همین طور همکاری و شرکت در فعالیت های پژوهشی پرتوشناسی در زمینه های تشخیصی و درمانی را فرا می گیرند.

توانایی‌های لازم :

كار رادیولوژیست، یك كار بیمارستانی است. از همین رو دانشجوی این رشته باید حس كار در بیمارستان و با بیماران را داشته باشد. همچنین باید بتواند درس‌هایی را كه در طول تحصیل به صورت تئوری فرا گرفته، در كار عملی مورد استفاده قرار دهد و در نهایت لازم است كه در درس‌های زیست‌شناسی، ریاضی و فیزیك توانمند باشد. تسلط به درس‌های ریاضی و فزیك تا جایی مهم است كه برخی از استادان رادیولوژی معتقدند كه دانشجوی این رشته باید از بین داوطلبان گروه آزمایشی ریاضی و فنی انتخاب گردد. زیرا بدون آگاهی از اصول فیزیك كه بر مبنای آن، كار تصویر‌برداری انجام می‌گیرد، امكان اشتباه در این كار وجود دارد.

موقعیت شغلی در ایران :

كار رادیولوژیست در مقطع كاردانی و كارشناسی یك كار اجرایی است. البته كاردان این رشته بیشتر تصویربرداری ساده مثل تصویربرداری از دست، پا و انگشتان را انجام می‌دهد و كارشناسان این رشته تصویربرداری اختصاصی یا تصویربرداری تداخلی مانند تصویربرداری از دستگاه گوارش یا عروق را بر عهده دارند. در ضمن كار با دستگاه‌هایی مثل توموگرافی و MRI در محدوده فعالیت كارشناس این رشته است.در كل فارغ‌التحصیلان كاردانی این رشته در مؤسسه‌های تصویرنگاری و بیمارستان‌ها می‌توانند به عنوان مسؤول آماده‌سازی دستگاه‌های مختلف رادیوگرافی، انجام عمل رادیولوژی، ظهور و ثبت كلیشه‌های رادیوگرافی فعالیت كنند.

آینده شغلی :

1-انجام دوره طرح نیروی انسانی بعد از اتمام دوره کارشناسی به مدت دو سال ( به کارگیری نیروهای فارغ التحصیل در مراکز درمانی دولتی جهت آینده شغلی )

2- جذب در مراکز درمانی مانند بیمارستانها اعم از دولتی یا خصوصی ، درمانگاهها ، کلینیک های رادیولوژی و سایر مراکز تصویر برداری

آینده تحصیلی :

فارغ التحصیلان دوره کارشناسی تکنولوژی پرتوشناسی تشخیصی قادر خواهند بود :

پس از فراغت از تحصیل در دوره کارشناسی ارشد و بالاتر در رشته های فیزیک پزشکی,رادیوبیولوژی وحفاظت پرتویی و آناتومی ادامه تحصیل دهند.

درس‌های این رشته در طول تحصیل:

طول دوره وشکل نظام :

متوسط طول دوره کارشناسی پیوسته رادیولوژی 4 سال وکارشناسی ناپیوسته 2 سال می باشد.نظام آموزش آن مطابق آیین نامه آموزشی دوره کاردانی,کارشناسی ناپیوسته و کارشناسی پیوسته مصوب شورای عالی برنامه ریزی, علوم پزشکی می باشد.دروس به صورت علمی وعملی- نظری وکارآموزی عرضه میشود که در طی جلسات متعدد هفتگی آموزش مورد نیاز انجام می یابد

تعداد واحد دوره کارشناسی پیوسته رادیولوژی:

1. دروس عمومی: 22 واحد
2. دروس پایه واختصاصی: 92 واحد
3. کارآموزی در عرصه : 16 واحد

تعداد واحد دوره کارشناسی ناپیوسته رادیولوژی:

1. دروس عمومی : 9 واحد
2. دروس پایه واختصاصی: 44 واحد
3. کارآموزی در عرصه : 12 واحد

 

دروس پایه:

فیزیك عمومی، تشریح، فیزیولوژی انسان، بهداشت عمومی

دروس اصلی:

كمك‌های اولیه و مراقبت از بیمار در بخش پرتوشناسی، تشریح استخوان و مفاصل، اصطلاحات پرتوشناسی و ترمینولوژی پزشكی.

دروس تخصصی:

فیزیك پرتوها، فیزیك پرتوشناسی تشخصیص، رادیوبیولوژی و حفاظت در برابر پرتوهای یون‌ساز، روش‌های پرتوگاری، رادیوگرافی با ماده حاجب، اصول تاریكخانه، اصول نگهداری و تعمیرات مقدماتی دستگاه‌های پرتوشناسی، ارزیابی تكنیكی فیلم‌های پرتونگاری، كارآموزی بیمارستانی.

نام و تعریف رشته:

کارشناسی فن آوری اطلاعات سلامت

فارغ التحصیلان این مقطع قادر خواهند بود تصدی و مدیریت بخش فن آوری اطلاعات سلامت را در کلیه موسسات ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به عهده گرفته و در زمینه ایجاد و اداره سیستم های اطلاعات سلامت با استفاده از فن آوری اطلاعات ایفای نقش نمایند.

تاریخچه رشته:

این رشته در آمریکا در مقاطع کاردانی و کارشناسی به صورت پیوسته و ناپیوسته وجود دارد.

رسالت رشته:(mission)

رسالت این رشته عبارت است از تربیت افراد کارآزموده ای که بتوانند

• تصدی و مدیریت بخش فن آوری اطلاعات سلامت مشتمل بر جمع آوری و پردازش داده ها (سازماندهی ، طبقه­بندی و محاسبات آماری) و ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات
• تحلیل شاخص های بهداشتی
• مشارکت در کارشناسی، طراحی و پیاده سازی نظام Hospital Information System را بر عهده بگیرند.

اهداف کلی (Aims)

هدف کلی این برنامه عبارت است از تربیت افراد کارآمدی که بتوانند در زمینه های زیر فعالیت داشته باشند:

• مدیریت بخش فن­آوری اطلاعات سلامت مشتمل بر جمع­آوری و پردازش داده ها( سازماندهی، طبقه بندی و محاسبات آماری) و ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات
• تامین اطلاعات مورد نیاز جهت دفاع از حقوق بیمار/ مراجعه کننده، موسسات و کارکنان بهداشتی درمانی از طریق حفظ مستندات اطلاعات بهداشتی
• تامین اطلاعات مورد نیاز به منظور بهره برداریهای آموزشی، پژوهشی، خدماتی و آماری مرتبط به رشته های مختلف پزشکی
• بکارگیری فن­آوری اطلاعات در حوزه مدیریت اطلاعات سلامت

نقش های دانش آموختگان در نظام بهداشتی: (Role definition)

دانش آموختگان این دوره دارای نقش خدماتی، آموزشی، مدیریتی و پژوهشی می باشند.

وظایف حرفه ای دانش آموختگان: (Task Analysis)

• وظایف آموزشی

الف- آموزش کارکنان مرتبط با بخش فن آوری اطلاعات سلامت

ب- آموزش کارکنان جدید در زمینه روند گردش امور در بخش فن آوری اطلاعات سلامت

• وظایف خدماتی

الف- تحلیل و سازماندهی اطلاعات و کدگذاری اطلاعات پزشکی بیماران در مراکز بهداشتی درمانی دولتی و خصوصی و مطب ها

ب- کدگذاری مالی اطلاعات پزشکی (تعرفه خدمات تشخیصی و درمانی) و تعیین مغایرت ها

ج- تحلیل شاخص های آمار بیمارستانی ( مرگ و میر، بیماری، مالی و ...) و ارائه به مدیران مربوط و کاربران مجاز

د- ارائه اطلاعات پزشکی به کاربران مجاز با رعایت موازین قانونی

ه- اجرای مصوبات مربوط به خدمات ماشینی اطلاعات سلامت

ی- مشارکت در طراحی فرم های اطلاعات سلامت

• وظایف مدیریتی

الف- مدیریت بخش فن آوری اطلاعات سلامت

• وظایف پژوهشی

الف- انجام پژوهشهای کاربردی در حوزه سیستم های اطلاعاتی بهداشت و درمان

ب- مشارکت در طراحی و جمع­آوری اطلاعات پژوهشی در حوزه بهداشت و درمان

شرایط و نحوه پذیرش دانشجو:

از طریق آزمون سراسری دانشگاهها و بصورت متمرکز خواهد بود

رشته های مشابه در داخل کشور:

وجود ندارد

رشته های مشابه در خارج از کشور:

تعداد واحدهای درسی: تعداد کل واحدهای درسی این دوره 130 واحد به شرح ذیل می باشد:

• دروس عمومی 22 واحد
• دروس اختصاصی 92 واحد
• کارآموزی در عرصه 16 واحد

ارزش هاي حاكم بر رشته:

با توجه به مباني الهي و ديني در جامعه ما ،ارزشهاي اخلاقي و اعتقادي جز لاينفك آموزش ميباشد.در همين راستا فارغ التحصيلان اين رشته ، صرف نظر از سن،جنس،رنگ،نژاد،فرهنگ و مذهب بيماران در راستاي ارتقاي سطح كمي و كيفي خدمات بهداشتي در ماني گام برداشته و جهت ارتقا كيفيت درمان و دفاع از حقوق بيماران با تاكيد بر محرمانگي، اطلاعات مراقبت بهداشتي ايشان را به نحو مطلوب سازماندهي و مديريت مينمايند.

چشم انداز:

در ده سال آينده دانش آموختگان اي رشته نيروي مورد نياز غالب مراكز بهداشتي درماني و حوزه هاي ستادي آن را در كشور تامين و از نظر استاندارد هاي مديريت اطلاعات در مقايسه با كشورهاي منطقه بالاترين رتبه را كسب نمايند.

اهداف كلي:

هدف كلي اين برنامه عبارت است از تربيت افراد كارامدي كه بتوانند در زمينه هاي زير فعاليت داشته باشند.

1- مديريت بخش فناوري اطلاعات سلامت مشتمل بر جمع آوري و پردازش داده ها (سازماندهي،طبقه بندي و محاسبات آماري) و ذخيره سازي و بازيابي اطلاعات

2- تامين اطللاعات مورد نيازجهت دفاع از حقوق بيمار/مراجعه كننده ، موسسات و كاركنان بهداشتي درماني از طريق حفظ مستندات اطلاعات مراقبت بهداشتي

3- تامين اطلاعات مورد نياز به منظور بهره برداري هاي آموزشي،پژوهشي،خدماتي و آماري مرتبط به رشته هاي مختلف پزشكي

نقش هاي دانش آموختگان در نظام بهداشتي:

دانش آموختگان اين دوره داراي نقش هاي خدماتي ، آموزشي، مديريتي و پژوهشي مي باشند.

وظايف حرفه اي دانش آموختگان:

1- وظايف آموزشي

الف- آموزش كاركنان مرتبط با بخش فناوري اطلاعات سلامت

ب- آموزش كاركنان جديد در زمينه روند گردش امور در بخش فناوري اطلاعات سلامت

2- وظايف خدماتي

الف- تحليل و سازماندهي اطلاعات و كد گذاري اطلاعات پزشكي بيماران در مراكز بهداشتي درماني دولتي و خصوصي و مطب ها

ب- كد گذاري مالي اطلاعات پزشكي (تعرفه خدمات تشخيصي و درماني )و تعيين مغايرت ها

ج- تحليل شاخص هاي آمار بيمارستاني(مرگ و مير، بيماري ،مالي و ...)و ارائه به مديران مربوط و كاربران مجاز.

د- ارئه اطلاعات پزشكي به كاربران مجاز با رعايت موازين قانوني

ه- اجراي مصوبات مربوط به اطلاعات پزشكي بيماران

و- مشاركت در امور مربوط به خدمات ماشيني اطلاعات سلامت

ي- مشاركت در طراحي فرم هاي اطلاعات سلامت

3- وظايف مديريتي:

الف- مديريت بخش فناوري اطلاعات سلامت

4- وظايف پژوهشي

الف- انجام پژوهش هاي كاربردي در حوزه سيستم هاي اطلاعاتي بهداشت و درمان

ب- مشاركت در طراحي و جمع آوري اطلاعات پژوهشي در حوزه بهداشت و درمان

استراتژي هاي كلي آموزشي :

استراتژي اين برنامه تلفيقي از استراتژي استاد محور و دانشجو محور است.در اين برنامه به اي نكات توجه ميشود.

1- آموزش مبتني بر نيازهاي جامعه

2- توجه به ارتباط صميمانه و نزديك اساتيد با دانشجو

3- تشويق و حمايت از مشاركت دانشجويان در طرح هاي پژوهشي

4- توجه به روش ها و فنون نوين آموزشي

5- آموزش مبتني بر وظايف حرفه اي و حل مشكلات سلامت جامعه و سازمان هاي بهداشتي درماني

هدف و ماهیت

ضرورت ايجاد رشته ی جديد کارشناسي مهندسي رباتيک در پاسخگويي به نيازهاي امروز و فردا بيش از پيش احساس مي شود. همگام با تحولات علمي و فني و با توجه به نيازهاي ملي و منطقه اي و در راستاي توسعه ی صنعتي، رباتيک به عنوان يکي از اولويت هاي اساسي مطرح است. کاربردهاي رباتيک و اتوماسيون در کارخانه ها به عنوان يکي از محورهاي اساسي توسعه صنعتي و استفاده از رباتها با اهداف استراتژيک در عرصه هاي مختلف تحقيقات، اهميت تربيت کارشناسان رباتيک را بيش از پيش مشخص مي سازد.

کاربردهاي ويژه رباتها در محيطهاي خطرناک نظير فضا، عمق زمين، دريا، محيطهاي شيميائي وراديواکتيو نقش مؤثر رباتها را در دنياي علم و متواري نشان مي دهد. با امکانات و توانايي هاي مجموعه هاي برق و مکانيک دانشگاهها، مي توان اين رشته را بخوابي اداره نمود. براي اين رشته مجموعاً 140 واحد درسي در نظر گرفته شده که بطور معمول در هشت ترم تحصيلي، معادل با 4 سال قابل برنامه ريزي است. در تنظيم سرفصل دروس، مطابقت با مصوبات شوراي عالي برنامه ريزي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري رعايت شده است.

شايد اولين کشوري که به عنوان مخترع ربات شناخته مي شود کشور چک باشد در قاره اروپا بعدها ژاپني ها مانند بسياري چيزها گوي سبقت را ربودند و در صنايع مادر خود مانند فولاد- ماشين سازي- الکترونيک به صورتي گسترده وارد نموده و با مشخص شدن نقش آنها در زمين و فضا و در صنايع خطرساز براي بشر همه کشورها از جمله کشور ما به تشکيل گروه هاي مهندسي رباتيک در صدد کسب دانش و استفاده از آن براي بهره برداري بيشتر و بالا بردن کيفيت شده اند مهندسين موفق رباتيک ما که هر از گاهي رتبه هاي برتر جهاني را نيز کسب مي کنند وقتي مي توانند در صنايع و حتي گروه هاي امداد و نجات يا صنايع هوافضا جائي براي کار پيدا کنند که همت دولت و مسئولين کشور براي بومي کردن اين رشته و استفاده گسترده از آن بوجود آيد که انشاءالله اين طور بشود.

امروزه کاربرد رباتیک و اتوماسیون درکارخانه‌ها به عنوان یکی از محورهای اساسی توسعه صنعتی است. ربات‌ها به ویژه در محیط‌های خطرناک نظیر فضا، عمق زمین، ته دریا، محیط‌های شیمیایی و دارای رادیواکتیو، نقش مؤثری در پیشبرد علم وتکنولوژی دارند. از همین‌رو رشته مهندسی رباتیک با بهره‌گیری از امکانات و توانایی‌های مجموعه‌های برق و مکانیک دانشگاه‌ها تأسیس شده است.
رشته مهندسی رباتیک در حقیقت باید تلفیقی از رشته های مهندسی برقگرایش های الکترونیک و کنترل و رشته ی مهندسی مکانیک گرایش جامدات ومهندسی کامپیوتر گرایش نرم افزار باشد ، که مناسب طراحی و ساخت هر رباتی باشد.
اما در واقعیت این گونه نیست . چون در 140 واحد کارشناسی در ایراننمی توان تمام درس های رشته های مذکور درس داده شود . بنابر این نمی توان از یک مهندس رباتیک انتظار داشت به تمامی رشته ها مسلط باشد و بتواند یک ربات را از طراحی پیچ ومهره تا کل ماشین و از طراحی مقاومت و آی سی تا کلمدارات را به تنهایی انجام دهد . اما واقعیت رشته ی مهندسی رباتیک درایران چیست ؟
رشته مهندسی رباتیک در سال 1381 در مقطع کارشناسی توسط دانشگاه صنعتی شاهرود وارد ایران شد . چارت رشته مهندسی رباتیک ایران منطبق باچارت مهندسی رباتیک دانشگاه ویکتوریا در استرالیا می باشد . این رشته درواقعیت یکی از گرایش های مهندسی برق است که دانشجویان مقداری از دروس رشتهمکانیک جامدات را نیز می خوانند . هدف این رشته الکترونیکی و هوشمند کردنماشین مکانیکی است .
در واقع این رشته برای ساخت یک ربات صنعتی که درصنایع و کارخانجات مورد استفاده قرار می گیرد به وجود آمده است و نه برای ساخت ربات های تفریحی وسرگرمی .

ارتباط رشته رباتیک با دیگر رشته ها
در حقیقت اگر یک مهندس رباتیک قصد نو آوری و ایجاد یک تکنولوژی را در سر بپروراند و برای مثال طرح یک ربات فوتبالسیت آدم واره را بریزد ملزوم به استفاده از دروسی که قبلا ً ،فراگرفته و یا تکمیل آنها میباشد به عبارتی باید در برنامه نویسی و تنظیم الگوریتم بهینه ،طراحی مدارهای الکتریکی و الکترونیکی مورد نیاز، طراحی مکانیزم عالی و ی نقص و کار امد در ایجاد تعادل پویا مهارت کافی داشته باشد.
به خصوص در زمینه طراحی کامیپوتری مدارها ، اجزاء و از همه مهمتر برنامه نویسی در سطح بالای قرار داشته باشد تا این نیازها را برطرف کند.
بر فرض برای طراحی یک ربات آی کاوشگر باید با روشهای عایق بندی آشنا باشد و یا در یک ربات پرنده با طراحی سیستم آئرودینامیکی تا حدودی آشنایی داشته باشدو یا در تولید و ساخت ربات جنگنده، آشنا به موارد مختلف و ویژگی های مختلف آنها مثل استحکام و سبک وزنی یا انعطاف و سختی و دیگر مورد این چنینی باشد.
البته مثل دیگر رشته های میان رشته ای ارتباط های زیادی میتوان با دیگر علوم و فنون پیدا کرد که موارد فوق مربوط به رباتیک بودند که به نظر من این ارتباطات در این رشته بیشتر از دیگر رشته هاست.

گستردگی علم رباتیک
همان طور که در ارتباط این رشته با دیگر رشته ها ذکر شد برای فعالیت و نوآوری و تحقیق و پیشرفت به جرات میتوان گفت یکی از وسیع ترین شاخه های فنی مهندسی،رشته مهندسی رباتیک میباشد.
برای مثال رباتی را معرفی میکنم که ارتباط بسیار کمی با رشته های فنی مهندسی و علوم پایه دارد،ربات جراح تحت فرمان پزشک جراح در اتاق عمل با حضور مستقیم پزشک و یا غیر مستقیم و با کمک اینترنت ،نمودی از پیشرفت این رشته است که بسیار مفید و حیاتی میباشد.تصور کنید رباتی را که شما طراحی کرده اید وسیله ای برای نجات یک بیمارو بهبودی وی شده است که قطعاَ لذت موفقیت آنفخستگی زحمتتان را از بین میبرد.
نمونه ی بارز دیگر گستردگی علم رباتیک، که بسیار مورد توجه کشورهای مختلف مثل ژاپن،کره،آمریکا و ایران و چند کشور دیگر میباشد،رباتهایامداد و نجات هستنند که یاری رسان گروه امداد در حوادث غیر قابل پیش بینی میباشد.به هر حال این گرایش از رباتیک آن قدر اهمیت داشته است که مسابقاتی تحت عنوان شبیه سازی امداد و نجات در روبوکاپ برگزار میگردد.
وظیفه اصلی رباتهای امداد رسان پیدا کردن مصدومین و اعلام مکان آنها به سرور میباشد.
رباتها در پروژه های JPL شرکت فضایی NASA نقش مهمی دارند از جمله آنها Spriteو Sojourner می باشد.این نیز استفاده دیگری از رباتیک میباشد .
مصارف رباتها در همه ابعاد زندگی انسان به سرعت در حال گسترش است تا کارهای سخت و خطرناک را به جای انسان انجام دهند مثل بررسی وضعیت داخلی راکتورها هسته ای که یک ربات هیچ گاه تحت تاثیر تشعشعات رادیو اکتیو قرار نمیگیرد و این یک جایگزینی خوب و مفید رباتها میباشد.

نیاز کارخانه ها و صنایع جهان و آینده شغلی

در ابتدا باید ذکر کنم که بازار شغلی این رشته در ایران اشباع نشده است چرا که تا این لحظه هیچ مهندس رباتیکی فارغ التحصیل نشده است (در ایران)، که احتمالا ً تا ماه دیگراولین فارغ التحصیل این رشته وارد جامعه شود و به امید خدا ،اکثراً جذب کارخانه ها خواهند شد زیرا هزینه یک مهندس رباتیک ایرانی خیلی پایین تر از و به صرفه تر از خارجی میباشد و یا استخدام چند مهندس مختلف نیز هزینه بر است و یا افراد توانا در بر طرف کردن نیازهای رباتیکی کارخانه ها نیز که خیلی خیلی کم هستنند ، دستمزد بالا دریافت کرده و شاید به اندازه یک فارغ التحصیل این رشته نیز مهارت کافی و مطالعه و توانایی نداشته باشند.
کارخانه های دارای ربات های صنعتی وخطوط اتوماسیون و به خصوص بازوهای رباتیک اولین کارخانه ها در چذب نیروی پرسنلی در این رشته اند و در اولویت اول این کارخانه ها مربوط به صنایع ماشین سازی و سپس شرکت های تولید کننده تراشه های سیلیکونی والکترونیکی میباشند ،از جمله این کارخانه ها در ایران که دارای خطوط اتوماسیون و یا بازوهای رباتی و یا دیگر رباتهای صنعتی هستند، میتوان نام برد به شرح زیر است: کارخانه ماشین سازی ایران خودرو،ماشین سازی سایپا،کاشی سمنان،کاشی یزد،تراکتور سازی تبریز،کیش خودرو،رب تبرک،کنستانتره شاهرود و چندین کارخانه دیگر که اکثرا ماشین سازی هستنند را می‌توان نام برد.

صنعت و رباتیک
امروزه کمتر کارخانه ای را می توان یافت که در آن از ربات استفادهنشود . بازو های رباتیکی که بدون استراحت قطعات و محصولات را از نقطه ایبه نقطه ی دیگر جا به جا می کنند . ربات های جوشکار ربات های رنگرز رباتهای بسته بند ربات های تراشکار ربات های چاپگر ربات های کنترل کیفیت ربات‌ها سوراخکار ربات های کنترل دما ربات های هشدار دهنده ی نشت گاز ربات های غربال سانتریفوژ های خودکار و ... همگی نمونه هایی از ربات ها در کارخانه‌ها هستند
کارخانه ها برای افزایش سرعت و کیفیت و دقت و هزینه ی پایین تر بهسمت رباتیکی کردن تمامی قسمت های کارخانه پیش می روند و در بعضی از قسمتها که برای انسان خطرناک است مانند جوشکاری و رنگ پاشی و سموم شیمیایی و.... ناچار به استفاده از ربات می شوند .

کاربرد در پزشکی
کاربرد رباتها در پزشکی بسیار حیاتی است به گونه ای که استفاده از ربات‌ها هنگام جراحی موجب افزایش دقت جراح حین عمل می‌شود.
ربات‌ها قادرند بدون لرزش و با دقت بالا برش‌های مورد نظر جراح را ایجاد كنند، از جهتی دیگر استفاده از این ربات‌ها موجب صرفه‌جویی در وقت می‌شود.
از مزایای این روش برای بیمار می‌توان به كاهش دردهای بعد از عمل، اسكار كمتر، خونریزی كمتر و خطر كمتر عفونت و همچنین كوتاهی دوره بستری در بیمارستان و تسریع دوره بهبودی و بازگشت سریع‌تر به فعالیت روزمره اشاره كرد.

موارد استفاده نظامی رباتها
یكی از عرصه هایی كه به شدت جان سربازان وماموران پلیس را به خطر می اندازد عملیات ضد تروریستی و شناسایی محلهای بمب گذاری شده در شهرها یا مین گذاری شده در میدان های نبرد است.
با توجه به تلفاتی كه اینگونه مسائل به نظامیان و غیر نظامیان وارد می كند نخستین تلاشها در زمینه رباتهای نظامی به رباتهای شناسایی كننده و تخریب كننده متمركز شد این رباتها می توانند با سفر به درون مناطق خطرناك با كمك دوربین های حساس و كوچك خود تصاویر زنده ای را از محل به كاربران ارسال كنند و آنان را از امنیت محل مطمئن كنند در موارد پیشرفته تر سعی بر آن است كه این رباتها بتوانند بخشی از عملیات خنثی سازی را انجام دهند اما مهمتر از این عملیات ضد تروریستی عملیات دیگری برای رباتها تعریف شده است و آن شناسایی مناطق مین گذاری شده در زمان جنگ و خنثی سازی آنان است.
سالانه هزاران نفر در اثر برخورد با مینهای ضد نفر دوران جنگ كشته یا معلول می شوند و هزینه های انسان ومالی زیادی صرف جمع آوری آنها می شود رباتهای ضد مین به همن دلل مورد توجه ویژه ای قرار دارد و حتی ساخت آنها از سوی مجامع مدافع حقوق بشر جهان مورد حمایت است. این رباتها با كمك ابزارهای حساس و حسگرهای ویژه خود می توانند محل دفن یك مین را شناسایی كنند و آن را گزارش كرده تا نیم خنثی سازی به محل اعزام شود یا با كمك ابزارهایی كه به همراه دارند چاشنی های انفجاری را از كار بیندازند این رباتها مجهز به سیستم های ناوبری ویژه و حساس هستند كه موقعیت آنها را در هر لحظه گزارش می كند و در عین حال ابعاد پایین آنها این امكان را به آنها می هد تا به هر منفذی سرك بكشند كشور ما با توجه به تجربه جنگ 8 ساله ومیادین وسیع مین خنثی نشده از جمله كشورهایی است كه به این فناوری نیاز دارد و طراحی و ساخت رباتهای مین یاب می تواند یكی از شاخه های كارآمد و جذاب رباتیك در ایران باشد.

زیرشاخه ها
علم رباتیک را می توان به چهار بخش تقسیم کرد که هر کدام نیز به زیر مجموعه هایی تقسیم می شود :
1. الکترونیک ( مدارات دیجیتال - مدارات آنالوگ و ... )
2. کنترل ( کنترل دیجیتال - کنترل خطی - کنترل فازی و .... )
3. کامپیوتر ( برنامه نویسی - هوش مصنوعی - الگوریتم - شبکه و ... )
4. مکانیک ( حرکت شناسی - نیرو شناسی - مواد و مقاومت - دینامیک - سیالات - ارتعاشات و ... )
یک ربات بدون در نظر گرفتن هر یک از آن ها نمی تواند اقتصادی و ایمن و بهینه باشد .
بنابراین برای ساخت بهینه یک ربات باید تمام محدودیت ها و جوانب کار را در نظر بگیریم.
شایان ذکر است دروس تخصصی این رشته رباتیک و اتوماسیون - سنسور های ربات - کنترل ربات - آزمایشگاه ربات - اصول میکروکامپیوترها - الکترو نیک قدرت و محرکه - ارتعاشات مکانیکی - طراحی مکانیزم می باشند.

مهندسی رباتیک در ایران
رشته مهندسی رباتیک درمهر ماه سال 1381 در مقطع کارشناسی توسط دانشگاه صنعتی شاهرود وارد ایران شد .
آغازی با چشم اندازی چند ساله در کشور با هدف تولید علم در این زمینه و پرورش دانشجویان در رشته رباتیک. همانند تمام دانشگاه ها در ایران و خارج از ایران با تاسیس یک رشته در یک دانشگاه مخصوصا ً یک رشته میان رشته ای، قطعا دانشگاه با مشکلاتی مواجه خواهد شد که البته تا کنون پیشرفت بسیار چشم گیری در حل مشکلات و افزایش سطح علمی آن شده است. اما اگر مشکلی وجود نداشته باشد آیا کسی در جهت رفع مانع تلاش خواهد کرد که سبب از بین رفتن مشکلات بعدی و نتیجه پایانی پیشرفت و ارتقاسطح علمی بشود. به هر حال پیشرفت خوبی دیده میشود آینده روشنی در انتظار دانشجویان رباتیک دیده می شود.
چارت رشته مهندسی رباتیک ایران منطبق با چارت مهندسی رباتیک دانشگاه ویکتوریا در استرالیا می باشد .

چشم انداری از رباتیک
شهری را تصور کنید که رباتها در اکثر فعالیت های انسانی و بشری کمک رسان بشر شده اند.به یقین که نگاهی با کمی دورنگری و کمی بزرگ نمایی از آینده این رشته بسیار نگران کننده و شاید خطرناک باشد.تصور این که رباتی شما را در یک معمله بفریبد و یا رباتی که دارای احساس و اندیشه و جماعاتی رباتی که بر سر مسایل مورد نظر شان مثل کم توجهی به آنها شروع به شورش کنند و دیگر موارد که اکنون خنده دار و در باطن نگران کننده است.
ابته مفید بودن ساخته دست بشر در درجه اول قرار میگیرد در راستای همین مطالب بد نیست نگاهی با تامل و جدی به فیلم "مرد ۲۰۰ ساله" بیاندازید که به تصور شما کمک میکند.

زندگی امروز و رباتیک
اگر نگاهی به محیط زندگی خود بیاندازیم می بینیم ربات ها همه جا رافرا گرفته اند ام تا به حال به آن توجه نکرده ایم . آسانسور ها چراغ هلیراهنمایی رانندگی ماشین لباس شویی خودرو های شخصی رایانه ی رومیزی تابلوهای نوشتاری متحرک برف روب ها ربات های جراح و ... همگی ربات هستند . واگر دقیقتر ببینیم پدافند های موشکی هواپیما های بدون سرنشین ماهواره هامریخ نورد ها ربات نیز ربات می باشند .

آینده ی رباتیک
ربات ها هر روز گسترده تر می شوند بزودی ربات های پرستار نظافتچیفوتبالیست آشپز مربی و ... به تولید انبوه می رسند قرار است تا سال 2050دانشمندان تیم فوتبال رباتیک بسازند که با انسان ها بازی کنند و آن ها راشکست دهند . یک روز فرا می رسد که در هر خانه ای یک ربات انسان نما و همهکاره وجود داشته باشد و در صنایع و کشاورزی و ... دیگر به انسان نیازنباشد و انسان در آن فقط تفریح و تولید علم کند .

رباتیک و ایران
رباتیک در ایران نوپا می باشد و تمامی ربات های مورد نیاز وارداتی میباشد و شرکت های فعال در این زمینه فقط وارد کننده و تعمیر کننده می باشندو متاسفانه هنوز تولید کننده نداریم . هر ساله مسابقات رباتیک بسیاری درایران به منظور علاقه مند کردن دانجویان به کار در زمینه ی ربات برگذار می‌شود

وضعيت ادامه تحصيل در مقاطع بالاتر
اسم رشته ی مهندسی رباتیک در مقطع کارشناسی ارشد مهندسی مکاترونیک میباشد و مسئولان دانشگاه قول داده اند به زودی رشته ی مهندسی رباتیک درکارشناسی ارشد را با چهار گرایش «کنترل ربات» و «بینایی ربات و پردازشتصویر» و «ساخت و تولید ربات» و «مکاترونیک ربات» ایجاد نمایند

بازار کار
هم اکنون تعداد زیادی از کارخانه ها برای هوشمند کردن و اتوماسیون خطتولید و تعدادی نیز برای راه اندازی تعمیر و نگهداری از ربات نیازمندنیروی کار هستند سازمان فضایی ، پژوهشکده ها ، سازمان انرژی اتمی ، شرکتنفت ، کارخانه های خودروسازی ، ارتش ، سپاه ، شرکت های وارد کننده ودانشگاه ها ، به دنبال استخدام مهندسین رباتیک می باشند

مشکلات رشته ی مهندسی رباتیک در ایران
امروزه در صنعت بدون استفاده از ربات ها ، عملا هیچ کاری پیش برده نمی شود . در اکثر کارخانه ها در مشاغلی که از عهده ی هیچ انسانی بر نمی آیند از ربات ها بهره می برند . مهندسی رباتیک رشته ای است که جهت پاسخ به نیاز صنعت در طراحی ربات ها پدید آمد . این رشته به بررسی علمی و مهندسی ، ربات ها می پردازد . رشته ی مهندسی رباتیک پیش از سال 1985 میلادی ( بیش از 25 سال قبل ) در دانشگاه های خارج از کشور تدریس می شود . امروزه کمتر دانشگاه معتبر و صنعتی را خواهید یافت که این رشته را در یکی از مقاطع خود پذیرا نباشد . بعضی از دانشگاه ها این رشته را در تمامی مقاطع خود دارند. با توجه به نیاز صنعت این رشته در مقاطع بالاتر به صورت تخصصی تر دارای گرایشات خاصی شد ( سنسور - اتوماسیون - کنترل ربات - اتونوماسیون - ربات های پویا - ربات های پایا - بیورباتیک - میکرورباتیک - نانورباتیک - بینایی ربات - ربات های مستقل و ... ) .
ایران امروزه یکی از بزرگترین وارد کنندگان ربات است . هر کارخانه ای که تاسیس می شود ربات های بسیاری خریداری می گردد . اما در ایران با وضعیت متفاوتی روبرو می شویم .
این رشته فقط در مقطع کارشناسی تدریس می شود یعنی خبری از تدریس این رشته در مقاطع بالاتر نیست . و حتی اکثراساتید دانشگاه ها با گسترش این رشته مخالفت می کنند و می گویند بهتر است به جای این که کسی رباتیک بخواند به رشته برق (مکانیک) برود و دروسی مکانیکی (برقی) علاوه بر دروسش مطالعه نماید . بعضی ها می گویند که این رشته گرایشی از رشته ی مکاترونیک یا مکانیک یا برق یا هوش مصنوعی است . اما این تصوری نادرست است . با وجود این که کسانی که این رشته ها را می خوانند می توانند گرایش خود را رباتیک برگزینند ، نمی توان گفت آن ها یک مهندس رباتیک هستند . به عنوان مثال امروزه کسی رشته کنترل را ، گرایش مکانیک یا شیمی نمی داند و آن را به عنوان یک رشته مستقل می شناسند این در حالی که در گرایش های این دو رشته گرایش کنترل دیده می شود . و کسی که شیمی گرایش کنترل خوانده است نمی گوید من رشته ام کنترل است ! بلکه می گوید شیمی خوانده ام . همین مثال در مورد رباتیک و رشته های مذکور ( مکاترونیک و مکانیک و برق و هوش مصنوعی ) نیز صادق است . به این علت دانشجویان رباتیکی که قصد ادامه تحصیل دارند یا مجبور به مهاجرت به کشور های دیگر می افتند و یا تغیر رشته خود .
رشته ی مهندسی رباتیک در ایران ، در همان مقطع کارشناسی هم در دانشگاه های اندکی تدریس می شود و به چند شهرستان کوچک محدود می گردد . هیچ یک از دانشگاه های برتر ایران ( به گفته ی وزارت علوم ، دانشگاه های مادر ) ، نه این رشته را دارند و نه تلاشی برای ایجاد این رشته می نمایند . به همین علت کسانی که کنکور داده اند و می خواهند انتخاب رشته نمایند با وجود این که با این رشته ، بسیار علاقه مند تر از رشته های دیگر هستند چون نمی خواهند از مزایای دانشگاه های برتر ، استید بهتر، شهر بزرگ و ... محروم شوند آرزو درس خواندن در این رشته را فراموش می کنند .
با وجود این که از سال 1381 یعنی هشت سال پیش این رشته در ایران تدریس می شود و فارغ التحصیلانی زیادی داشته است . هنوز این رشته ، گمنام است . بسیاری از افراد از وجود این رشته خبری ندارند . بعضی ها فکر می کنند این رشته ، برای ساخت آدم آهنی و اسباب بازی ایجاد گردیده است . این مشکل در کارفرمایان و مدیران صنایع نیز به شدت یافت می شود . اگر به آگهی های استخدام نگاهی بیاندازیم متوجه می شویم که در این هشت سال حتی یک مورد هم آگهی جذب مهندسی رباتیک ، منتشر نشده است . بعضی از فارغ التحصیلان این رشته که به دنبال کار رفته اند در صحبت با کارفرمایان به این نتیجه رسیده اند که آن ها نمی دانستند این رشته وجود دارد . در بعضی از آگهی های استخدام که مربوط به کار با ربات ها بوده است به دنبال مهندسی برق و مکانیک بوده اند و نه رباتیک ! به همین علت اساتید رشته های دیگر ، رباتیک را مسخره می کنند و می گویند : "ضرب المثل شده که مهندسی رباتیک رشته ای است که فقط با اسمش میشه رفت خواستگاری!" .
بسیاری افراد به کارگیری ربات ها را به معنی اخراج نیروی کار در نتیجه افزایش بیکاری می دانند ، به این دلیل با توسعه این رشته به مخالفت می پردازند ، این یک سنت است که با هر چیز جدیدی به مخالفت می پردازند . به عنوان مثال ابتدا که ماشین آلات نساجی آمده بود آن ها مخالف می کردند و می گفتند باعث بیکاری افراد زیادی می شود اما این در حالی بود که امروزه دیگر کسی این برداشت را ندارد و همه می دانند استفاده از این ماشین آلات باعث ایجاد شغل های جدید گردید . متاسفانه این دیدگاه هنوز نیز در بسیاری از مدیران این کشور دیده می شود .
هر ساله مسابقات رباتیک بسیاری (بیش از ده مورد) برگزار می گردد هر چند این مسابقات بسیار خوب و مفید است اما اگر نگاهی به بودجه ی برگزاری این مسابقات بیاندازیم متوجه می شویم با نصف این بودجه می توان در دانشگاه های بسیاری رشته ی مهندسی رباتیک را ایجاد و آزمایشگاه ها ی آن را تکمیل کرد . و دیگر آن که با کسب مقام در مسابقات جهانی رباتیک توسط تیم های ایرانی ، یک غرور کاذب ایجاد شده است و بسیاری می پندارند که ایران یکی از برترین های رباتیک جهان است ! یا مثلا پس از ساخت ربات های انسان نما ، رباتیک ایران را با ژاپن مقایسه می کنند ! همان طور که اشاره شد ایران یکی از بزرگترین وارد کنندگان ربات در دنیا است دو کشور بزرگ صادر کننده ربات به ایران ، ژاپن و آلمان می باشند . اگر دیده می شود شرکت های ژاپنی به تولید ربات انسان نما روی می آورند قبل از آن ، به تولید ربات های صنعتی پرداخته اند و یکی از بزرگترین تولید کنندگان ربات های صنعتی هستند . آلمان که بزرگترین صادر کننده ربات ها ی صنعتی به ایران به شمار می رود به اندازه ایران روی مسابقات رباتیک سرمایه گذاری نکرده است و ما شاهد سرمایه گذاری سنگین در روی ربات های انسان نما در این کشور نیستیم . متاسفانه در ایران سرمایه گذاری در ربات های صنعتی مشاهده نشده است .

درس‌های این رشته در طول تحصیل
دروس اصلی
زبان تخصصی، الکترومغناطیس، ریاضی مهندسی، کارگاه برق، کارگاه جوشکاری و ورق‌کاری، کارگاه ماشین‌ابزار و ابزارسازی، نقشه‌کشی صنعتی، استاتیک، مقاومت مصالح، طراحی اجزاء، دینامیک، دینامیک ماشین‌، مکانیک سیالات، مدارهای الکتریکی، ماشین‌های الکتریکی مستقیم و متناوب، مدارها منطقی، تجزیه و تحلیل‌ سیستم‌ها، سیستم‌های کنترل خطی، پروژه کارشناسی، کارآموزی، ریاضی، معادلات دیفرانسیل، برنامه‌سازی کامپیوتر، محاسبات عددی، فیزیک.

دروس تخصصی
طراحی مکانیزم‌ها، الکترونیک‌ قدرت و محرکه‌ها، رباتیک،‌ اصول میکروکامپیوترها، ارتعاشات مکانیکی، آزمایشگاه ربات، سنسورهای ربات، کنترل ربات، سیستم‌های محرکه، مدارهای وابسته، کنترل فازی، شبکه‌های عصبی، طراحی ماشین به کمک کامپیوتر، اندازه‌گیری الکتریکی، یاتاقان و روغن‌کاری، آزمایشگاه ارتعاشات و دینامیک ماشین، علم مواد، کنترل مدرن. (بسیاری از درس‌های این رشته همراه با آزمایشگاه است)